Σε μια έκθεση πραγματογνωμοσύνης για θανάτους ψαριών
που συνέβησαν τον Αυγουστο του 2007
σε ιχθυοτροφική αύλακα κάπου στον Θερμαικό
και που έχει αναρτηθεί στο σύνδεσμο
http://www.nearhus.gr/site/Image/ekt...gnomosinis.pdf
βρήκα τις παρακάτω πληροφορίες
..."Οι ανθήσεις φυκών (algal blooms) είναι φυσικά φαινόμενα, ήδη γνωστά από
παλαιοτάτων χρόνων, που δημιουργούνται σε παράκτια νερά και λίμνες εξαιτίας της
μαζικής ανάπτυξης συγκεκριμένων μονοκύτταρων, κυρίως, φωτοσυνθετικών
οργανισμών (φυτοπλαγκτό). Αν και το φυτοπλαγκτό διαδραματίζει σημαντικό ρόλο
στην τροφική αλυσίδα των υδάτινων οικοσυστημάτων, καθώς αποτελεί τροφή για
πληθώρα οργανισμών (ζωοπλαγκτό, δίθυρα μαλάκια, καρκινοειδή, προνύμφες
ψαριών), η μαζική αύξησή του μπορεί να αποβεί επιβλαβής για το υδάτινο φυσικό
περιβάλλον και τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Τα συγκεκριμένα φαινόμενα
χαρακτηρίζονται διεθνώς ως Harmful Algal Blooms (ΗΑΒ’s), στην ελληνική
«επιβλαβείς ανθήσεις φυκών» και οι συνέπειες τους συνίστανται:
1. στο δυσχρωματισμό των νερών, εξαιτίας της μεγάλης αφθονίας τους και των
χρωστικών ουσιών που διαθέτουν. Τα συγκεκριμένα φαινόμενα
χαρακτηρίζονται ως «ερυθρές παλίρροιες».
2. Στη δημιουργία ανοξικών συνθηκών, κυρίως στα κατώτερα στρώματα της
στήλης του νερού, εξαιτίας της έντονης μικροβιακής δραστηριότητας που
παρατηρείται στη διαδικασία αποικοδόμησης της απονεκρωμένης
φυτοπλαγκτικής βιομάζας.
3. Στις επιπτώσεις στους θαλάσσιους ζωικούς οργανισμούς, που συνήθως
συνοδεύονται από μαζικούς θανάτους, μέσω της τροφικής αλυσίδας, που
μπορεί να οφείλονται είτε σε μηχανικές βλάβες (αλλοίωση βραγχίων) λόγω της
εξωτερικής τους μορφολογίας (παρουσία ακίδων, π.χ. είδη του γένους
Chaetoceros) είτε στην ύπαρξη τοξικών ουσιών (π.χ. ιχθυοτοξινών).
4. Στις τροφικές δηλητηριάσεις του ανθρώπου μετά από κατανάλωση αλιευμάτων
(κυρίως δίθυρα μαλάκια και ψάρια) που περιέχουν φυκοτοξίνες.
Κατά την τελευταία εικοσαετία, τα συγκεκριμένα φαινόμενα παρουσιάζουν ραγδαία
αύξηση σε παγκόσμια κλίμακα, τόσο ως προς την ένταση όσο και ως προς τη
συχνότητα εμφάνισής τους, που σύμφωνα με τους Smayda (1990) και Hallegraeff
(1993), οφείλονται:
• στην αύξηση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων σε παράκτιες περιοχές,
(π.χ. υδατοκαλλιέργειες).
• Στη μεταφορά ειδών φυτοπλαγκτού από μια περιοχή σε μια άλλη, μέσω της
μετακίνησης πλοίων με τα σαντινόνερα (έρμα) ή της μεταφοράς υδρόβιων
οργανισμών (κυρίως δίθυρων μαλακίων) για καλλιέργεια.
• Στις κλιματικές αλλαγές του πλανήτη (π.χ. αύξηση της μέσης
θερμοκρασίας).
• Στο ερευνητικό ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, που επιδίδεται
στην καταγραφή και μελέτη αυτών των φαινόμενων.
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 300 είδη μονοκύτταρων φωτοσυνθετικών
φυκών, τα οποία, σε ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης, συμβάλλουν στη δημιουργία
επιβλαβών ανθήσεων. Από τα παραπάνω, περίπου 70 είδη, έχει αποδειχθεί ότι
δυνητικά μπορούν και παράγουν τοξικές, για άλλους οργανισμούς, ουσίες. Στην
Ελλάδα έχουν καταγραφεί πάνω από 30.
Είδη του γένους Chattonella, τα οποία έχουν ανιχνευθεί σε δείγματα νερού που
λήφθηκαν από την αύλακα Παπανίκα, σε υψηλές αφθονίες έχουν ενοχοποιηθεί,
σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία για θανατηφόρα κρούσματα ψαριών.
Ο μηχανισμός δράσης τους δεν είναι πλήρως κατανοητός. Έχει βρεθεί ότι οι
συγκεκριμένοι οργανισμοί φέρουν διάφορες κατηγορίες τοξινών (ιχθυοτοξίνες) που
δρουν κυρίως στα βράγχια των ψαριών προκαλώντας τους μόνιμες λειτουργικές
βλάβες στο επιθήλιό τους. Επίσης, επειδή οι συγκεκριμένοι οργανισμοί κατά τη
διάρκεια του κύκλου ζωής τους παράγουν βλεννώδεις μάζες ενδέχεται σε υψηλές
αφθονίες οι συγκεκριμένες μάζες να δημιουργούν προβλήματα στην αναπνευστική
διαδικασία των ψαριών. Τα τελευταία χρόνια γίνεται αναφορά για την παραγωγή από
είδη του γένους Chattonella αλλά και από άλλα Ραφιδιοφύκη υπεροξείδιο του
υδρογόνου (Η2Ο2) το οποίο θεωρείται τοξικός παράγοντας για το επιθήλιο των
βραγχίων πολλών υδρόβιων οργανισμών."...
Αλλού μέσα στο κειμενο...
"Τα κύτταρα που ανιχνεύθηκαν έχουν μέγεθος που κυμαίνεται μεταξύ 25 και 35μm,
διαθέτουν δύο μαστίγια, παρουσιάζουν τόσο σφαιρικό όσο και ελαφρά ελλειψοειδές
σχήμα και εξαιτίας των πολυάριθμων χλωροπλαστών εμφανίζουν αδρό-κοκκώδες
κυτταρικό τοίχωμα. Τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των κυττάρων που ανιχνεύθηκαν
συγκλίνουν σε δύο πιθανά είδη του γένους, τα είδη Chattonella marina και
Chattonella minima, που σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία ευθύνονται για
μαζικούς θανάτους ψαριών κυρίως σε ιχθυοκαλλιέργειες."