Γειά χαρά. Καλές γιορτές σε όλους.
Κάτι που έχω έτοιμο και που "εν μέσω νεφών" εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη.
Άσχετο. Έπιασαν οι προσευχές σου κοπελούδι, τρις για λίγα από τα αρχεία.
Μπακ απ
Μπακ απ
Μπακ απ
ΝΟΣΟΣ ΤΩΝ ΔΥΤΩΝ Η ΝΟΣΟΣ ΕΞ ΑΠΟΣΥΜΠΙΕΣΕΩΣ
Γενικά. Η νόσος των δυτών
(the bends ή Dcs) αφορά κυρίως όσους ασχολούνται με την αυτόνομη κατάδυση. Είναι όμως δυνατόν να συμβεί και στην αθλητική ελεύθερη κατάδυση, σε βάθη μεγαλύτερα των 30 μέτρων, αλλά και σε κάθε περίπτωση, που γίνονται πολλές επαναληπτικές καταδύσεις σε μεγάλα βάθη, με μικρά ενδιάμεσα διαλείμματα επιφανείας.
Σαν νόσο των δυτών ορίζουμε εκείνη την παθολογική κατάσταση που επέρχεται σαν αποτέλεσμα παραμονής του δύτη σε υπερβαρικό περιβάλλον με πίεση πάνω από 2 ΑΤΜ και για χρονικό διάστημα αρκετό, ώστε το διαλυμένο στους ιστούς άζωτο να σχηματίζει κατά την ανάδυση φυσαλίδες, των οποίων το πλήθος και το μέγεθος δεν επιτρέπει την ομαλή απομάκρυνση τους μέσω του αναπνευστικού συστήματος. Οι φυσαλίδες αζώτου, που είναι το παθογόνο αίτιο και δημιουργούνται σύμφωνα με το νόμο του Henry και σε βαριές περιπτώσεις ανιχνεύονται σχεδόν παντού. Ως βασικός παθολογικός μηχανισμός θεωρείται η απόφραξη της ροής του αίματος στα αρτηρίδια και τα φλεβίδια, που προκαλείται με ενεργοποίηση διάφορων μηχανισμών απόφραξης (π.χ πήξη του αίματος) από τις φυσαλίδες αζώτου.
Κάθε ενόχλημα που ακολουθεί την έκθεσή μας σε αυξημένη πίεση, όσο ασαφές και ασυνήθιστο να είναι, πρέπει να θεωρείται πριν από οτιδήποτε άλλο ως νόσος των δυτών, μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο.
Τα συμπτώματα της νόσου ποικίλουν και διακρίνονται, σε ελαφρά και βαριά. Στα ελαφρά συμπτώματα συγκαταλέγονται ο πόνος στις αρθρώσεις (κυρίως των άκρων) εκδηλώσεις του λεμφικού συστήματος (διόγκωση λεμφαδένων) και δερματικές εκδηλώσεις (κνησμός, ερυθρήματα). Βαρύτερα συμπτώματα της Νόσου των Δυτών είναι τα παρακάτω:
1.
Πνευμονική Νόσος (Πόνος πίσω από το στέρνο, Βήχας, Δύσπνοια και Αναπνευστική δυσχέρεια)
2.
Νευρολογική μορφή της Νόσου. (Προσβολή του εγκεφάλου, Προσβολή του νωτιαίου μυελού) και ως εκ τούτου πονοκέφαλοι ημικρανιακού τύπου στη μία περίπτωση και διαταραχές της όρασης, ενώ στην άλλη παράλυση των κάτω άκρων. Συνοδεύεται συνήθως από ακράτεια ούρων και κοπράνων.
3.
Νόσος του έσω ωτός. Σπάνια εκδήλωση που συνοδεύεται από βουητό στα αυτιά, μείωση της ακοής, ίλιγγο, ναυτία και δυσκολία συντονισμού των κινήσεων.
4.
Σοκ. Είναι η βαρύτερη εκδήλωση της Νόσου και συνοδεύει συνήθως την πνευμονική προσβολή. Εκδηλώνεται με απώλεια της συνείδησης, χαμηλή αρτηριακή πίεση, χαμηλή καρδιακή παροχή και συνήθως οδηγεί στο θάνατο, ιδίως αν εκδηλωθεί πρώιμα. Πόνος στην οσφυϊκή χώρα, την κοιλιά και το στήθος, υποδηλώνει κατά κανόνα βαρειά μορφή της Νόσου, σε αντίθεση με τον πόνο στα άκρα. Μια άλλη εκδήλωση σοβαρής μορφής νόσου είναι η έντονη σωματική κόπωση, δυσανάλογη προς τις συνθήκες της κατάδυσης. Σε οποιαδήποτε περίπτωση υπάρχουν συμπτώματα νόσου χρειάζεται άμεση μεταφορά σε θάλαμο αποσυμπίεσης το συντομότερο δυνατόν για θεραπεία από ειδικευμένο προσωπικό και σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η επανακατάδυση για θεραπεία εκδηλωμένης Νόσου ή υποψίας Νόσου.
Οι παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση της Νόσου (γενικά) είναι:
1. Αυξημένη σωματική δραστηριότητα κατά την κατάδυση.
2. Αυξημένη δραστηριότητα κατά την αποσυμπίεση (αυτόνομη κατάδυση).
3. Πρόσφατες ορθοπεδικές κακώσεις ή τραύματα.
4. Χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος.
5. Παχυσαρκία.
6. Ελαττωμένη πυκνότητα οξυγόνου στον εισπνεόμενο αέρα (αυτόνομη
κατάδυση).
7. Η μεγάλη ηλικία.
8. Η αφυδάτωση.
9. Η λήψη οινοπνεύματος πριν και μετά την κατάδυση
10. Ελεύθερη κατάδυση με υποβρύχιο προωθητικό όχημα, έλκηθρο (No limits)
ή scooter.
11. Ταχύτατες αναδύσεις με scooter ή μπαλόνι (No limits).
12. Επαναληπτικές ελεύθερες καταδύσεις σε βάθη μεγαλύτερα των 30 μέτρων
με μικρά διαλείμματα επιφανείας.
Τα συμπτώματα της Νόσου είναι δυνατόν να εμφανιστούν μέσα σε 15 λεπτά έως 12 ώρες μετά την ανάδυση. Μετά την πάροδο βέβαια του χρόνου οι πιθανότητες να εκδηλωθεί Νόσος μειώνεται. Με βάση επίσημα στατιστικά στοιχεία το 50% των περιπτώσεων εμφανίζεται σε 30 λεπτά. Το 85% εμφανίζεται σε 1 ώρα, το 35% σε 3 ώρες, ενώ το 1 % σε 6 ώρες. Φυσικά το ποσοστό μειώνεται δραστικά, κάτω του 1 % για το χρονικό διάστημα από 6-12 ώρες.
Για να υπολογίζουν οι δύτες που καταδύονται με αυτόνομη αναπνευστική συσκευή το πλεονάζον άζωτο στους διαφορετικούς ιστούς του οργανισμού και να καθορίζουν τα όρια ασφάλειας όσον αφορά στο μέγιστο βάθος και το χρόνο παραμονής στο βυθό χρησιμοποιούν καταδυτικούς πίνακες. Για την πρόληψη της Νόσου των δυτών οι αυτοδύτες χρειάζεται να γνωρίζουν τη χρήση των "καταδυτικών πινάκων". Μετά από κάθε κατάδυση οι ιστοί του σώματος του αυτοδύτη περιέχουν υπερβάλλουσα ποσότητα ασυμπτωματικών φυσαλίδων αζώτου, η οποία δεν αναπτύσσει παθολογικές εκδηλώσεις της Νόσου. Τα πολλά και διαφορετικά πρότυπα καταδυτικών πινάκων αναπτύσσονται με βάση μαθηματικούς υπολογισμούς, οι οποίοι προκύπτουν από τις διαφορετικές ταχύτητες απορρόφησης του αζώτου από τους διαφορετικής πυκνότητας ιστούς. Ουσιαστικά, λοιπόν, οι πίνακες είναι μαθηματικά μοντέλα, τα οποία δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της υποκειμενικής φυσιολογίας του κάθε ξεχωριστού ατόμου. Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί πίνακες, (Buhlman, Hans, Padi, TDI κ.α.) οι οποίοι έχουν κατασκευαστεί με βάση υπολογισμούς που προκύπτουν από την ταχύτητα πρόσληψης και αποβολής του αζώτου από τους ιστούς του σώματος. (αργούς ή γρήγορους). Οι καταδυτικοί πίνακες βοηθούν σε διαφορετικού είδους καταδύσεις, επαναληπτικές καταδύσεις με μικρό μεσοδιάστημα επιφανείας, κ.α..
Στην ελεύθερη κατάδυση. Ήδη από το 1965 είχε καταγραφεί ότι ελεύθεροι δύτες (Άμα) στην Ιαπωνία που έκαναν 40 με 60 καταδύσεις τη μέρα σε βάθη μεγαλύτερα από 30 μέτρα για να συλλέξουν μαργαριτοφόρα στρείδια, με μέσο χρόνο κατάδυσης 100 δευτερόλεπτα και χρόνο διαλείμματος ανάμεσα στις καταδύσεις 4 – 6 λεπτά, παρουσίαζαν συμπτώματα παρόμοια με αυτά της Νόσου των δυτών.
Συγκεκριμένα το 10% με 30% των δυτών, παρουσίαζαν, απώλεια ακοής, ζάλη, οπτικές μεταβολές, παράλυση άκρων, εγκεφαλικές βλάβες, βλάβες του νωτιαίου μυελού, ενώ αρκετοί πέθαναν. Οι ιθαγενείς ονόμαζαν τη νόσο αυτή Ταραουάνα (Taravana).
Ο μηχανισμός που οι ελεύθεροι δύτες είναι δυνατόν να εμφανίσουν συμπτώματα νόσου μελετήθηκε από τον Δανό, Δρ. Π. Παουλεβ (P. Paulev). σε ναύτες που θα επάνδρωναν υποβρύχια και εκπαιδεύονταν στη διαφυγή τους με ελεύθερες αναδύσεις από αυτά. Ο ίδιος έγινε «πειραματόζωο» κάνοντας 60 ελεύθερες καταδύσεις στα 33 μέτρα με χρόνο βυθού 2 λεπτών για κάθε του κατάδυση και διάλειμμα επιφανείας 1 με 2 λεπτά. Έπειτα από 5 ώρες καταδύσεων εμφάνισε συμπτώματα όπως πόνο, παράλυση στα πόδια, ναυτία, οπτικές μεταβολές, ναυτία και αδυναμία στο δεξί βραχίονα. Μπήκε όμως σε θάλαμο αποσυμπίεσης, ακολούθησε υπερβαρική οξυγονοθεραπεία και τα φαινόμενα εξαφανίστηκαν. Ο Παουλεβ υπολόγισε το άζωτο στους ιστούς στις επαναλαμβανόμενες ελεύθερες καταδύσεις και προσδιόρισε ότι τα μικρά διαλείμματα επιφανείας δεν επιτρέπουν στο άζωτο να εξαλειφθεί από τους ιστούς, έτσι συσσωρεύεται όπως και σε μια αυτόνομη κατάδυση.
Περαιτέρω μελέτες από τον Δρ. Ε. Λανπιέρ (E. Lanphier) έδειξαν ότι τόσο ο χρόνος κατάδυσης όσο και ο χρόνος επιφανείας αλλά και η ταχύτητα ανάδυσης είναι σημαντικοί παράγοντες εμφάνισης νόσου των δυτών στην ελεύθερη κατάδυση.
Για τις ελεύθερες καταδύσεις προς το παρόν δεν υπάρχουν ολοκληρωμένοι καταδυτικοί πίνακες. Η έρευνα όμως συνεχίζεται και αρκετοί είναι όσοι ασχολούνται με τα μαθηματικά μοντέλα που θα επιτρέψουν την κατασκευή τους.
Τα τελευταία χρόνια έχουν προκύψει περιστατικά νόσου στην αθλητική ελεύθερη κατάδυση.
Στο παγκόσμιο πρωτάθλημα ψαροτούφεκου που έγινε στην Ταϊτή το 2000, ο ισπανός AlbertoMarch έπειτα από 6 ώρες καταδύσεων βαθύτερα από τα 40 μέτρα, εμφάνισε συμπτώματα νόσου και διακομίστηκε σε υπερβαρικό θάλαμο για θεραπεία.
Ο γερμανός BenjaminFranzέπειτα από 6-7 καταδύσεις προπόνησης στα 100 μέτρα για να καταρρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ στην κατηγορία No-limitsκαταλήγει με νόσο σε υπερβαρικό θάλαμο.
Το 2006 ο CarlosCosteστα πλαίσια προπόνησης (Nolimits) πραγματοποιεί κατάδυση στα 182 μέτρα. Η διάρκεια της κατάδυσης ήταν 5:02. Από αυτά τα 2:51 ήταν βαθύτερα από τα 100 μέτρα. Καταλήγει με νόσο στον υπερβαρικό θάλαμο για θεραπεία αρκετών ημερών.
Ο HerbertNitschέπειτα την επίδοση των 110 μέτρων που πέτυχε στον καλοκαιρινό αγώνα της AIDAπου έγινε στη χώρα μας το 2006 πήγε για υποβρύχιο κυνήγι και έπειτα από αρκετές βαθιές βουτιές με εναλλασσόμενα βάρη, καταλήγει με νόσο στον υπερβαρικό θάλαμο του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών.
Σε όλα τα συνέδρια Υπερβαρικής ιατρικής συστήνεται να μην γίνονται καταδύσεις βαθύτερα από τα 40 μέτρα γιατί πάντα εμπεριέχουν τον κίνδυνο εμφάνισης νόσου των δυτών. Πάντα πρέπει να γίνεται διάλειμμα επιφανείας τουλάχιστον 10 λεπτών πριν επιχειρηθεί επόμενη κατάδυση, έτσι ώστε ο οργανισμός να προλάβει να αποβάλλει αρκετό άζωτο.
Στις αθλητικές ελεύθερες καταδύσεις επιτρέπεται να γίνεται μόνο μια κατάδυση βαθύτερα από τα 50 μέτρα.
Ιατρικό οξυγόνο σαν μέτρο ασφαλείας πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει στο σκάφος αν επιχειρούνται ελεύθερες καταδύσεις βαθύτερα από τα 40 μέτρα.