[stavros ladas]

Η κατάδυση στο Λιμένι Λακωνίας πραγματοποιήθηκε με αφορμή την σχετική ανάρτηση που είχε γίνει στο φόρουμ προ 2ετίας περίπου και συνδυάστηκε με τις καλοκαιρινές μας διακοπές στην περιοχή της Μάνης από εμένα και την γυναίκα μου Λήδα.

http://www.scubadive.gr/forum/showth...?t=2884&page=2

Δύο πλήρεις καταδυτικοί εξοπλισμοί είχαν φορτωθεί στο αυτοκίνητο από την πρώτη μέρα των διακοπών μας και περίμεναν υπομονετικά. Επίσης όλες τις προηγούμενες ημέρες ανατρέχαμε στις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες μέσω του φόρουμ για το ακριβές σημείο εισόδου – τα σημεία ενδιαφέροντος – το προφίλ της βουτιάς κλπ.
Να αναφέρω συνοπτικά ότι η κατάδυση συνδυάζει την ανεύρεση αεροσκάφους από τον Β’ Π.Π. και την ύπαρξη αρχαίου ναυαγίου που χρονολογείται περίπου στο 100 π.Χ. Για όλα αυτά θα αναφερθώ αναλυτικότερα παρακάτω.
Καταλληλότερη μέρα επιλέχτηκε η Παρασκευή 13 Αυγούστου. Από νωρίς το πρωί βρεθήκαμε στην παραλία και συγκεκριμένα κάτω ακριβώς από το νεκροταφείο το οποίο βρίσκεται στην άκρη του κόλπου ακριβώς εκεί που τελειώνει ο ασφάλτινος δρόμος και σε απόσταση περίπου 1000 μέτρων από τις ψαροταβέρνες του χωριού.

Στο νεκροταφείο δεσπόζει ο τάφος του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Μην ξεχνάμε ότι το Λιμένι ήταν ο τόπος καταγωγής της οικογένειας γι’ αυτό και μέχρι και σήμερα στέκεται εκεί ο πύργος τους, όπως στα χρόνια της επανάστασης να επιτηρεί την κίνηση μέσα στον κόλπο.



Μετά από την σχετική ταλαιπωρία για το κουβάλημα των εξοπλισμών έως την βραχώδη ακτή κάτω από το νεκροταφείο ήμασταν έτοιμοι για μια κατάδυση που υποσχόταν πολλά.

Η ώρα ήταν ήδη 8:20. Σινιάλο από την Λήδα, όλα εντάξει. Φύγαμε. Η προσμονή μεγάλη και τα νερά κρυστάλλινα. Η καλή ορατότητα μας έδινε την πεποίθηση ότι δεν θα δυσκολευτούμε στον εντοπισμό του αεροσκάφους.

Πράγματι σε βάθος 17 μέτρων ο κινητήρας ξεπρόβαλε γεμίζοντάς μας με ενθουσιασμό.

Στο πίσω μέρος ανάμεσα στους κυλίνδρους μια μικρή σμέρνα μας καλοδέχτηκε αν και αρκετά ντροπαλή οφείλω να ομολογήσω.

Συνεχίσαμε να κατεβαίνουμε μέχρι το βάθος των 32 μέτρων όπου ξεπρόβαλλε το κύριο μέρος από ότι έχει μείνει από το αεροσκάφος.

Ευχάριστη έκπληξη ήταν και η ύπαρξη 2 αστακών οι οποίοι δεν έδειχναν να ενοχλούνται από την παρουσία μας.

Ήδη είχαμε αναλώσει αρκετά λεπτά, οι σχετικές φωτογραφίες είχαν ήδη βγει και έτσι ήταν ώρα για αργή ανάδυση κατά την διάρκεια της οποίας είχαμε την ευκαιρία να βρούμε διάσπαρτα και άλλα κομμάτια του αεροσκάφους σε ένα εύρος βάθους από 23 έως και 11 μέτρα.

Το τελευταίο εντυπωσιακό σκέλος της κατάδυσης βρισκόταν σε βάθος μόνο 9 μέτρων και αφορούσε ένα αρχαίο ναυάγιο του 100 περίπου π.Χ. Σε απόσταση πολύ κοντά στην ακτή και συγκεκριμένα στην νοητή ευθεία με την γλύστρα που επιλέγουν οι λουόμενοι για το μπάνιο τους υπάρχουν αρχαίοι αμφορείς από ναυάγιο το οποίο έχει ήδη μελετηθεί από το Ινστιτούτο Ενάλιων Αρχαιολογικών Ερευνών (Ι.Ε.Α.Ε.) ήδη από το 1977.

http://www.ienae.gr/e107GR/page.php?11

Κάπως έτσι ολοκληρώθηκε μια κατάδυση που μας εντυπωσίασε με το πλήθος των θησαυρών που έκρυβε.
Μετά από τις σχετικές διευκρινήσεις που δόθηκαν στους λουόμενους ότι δεν ήμασταν χελώνες όπως πίστευαν για αρκετή ώρα βλέποντας τις φυσαλίδες μας ενώ εμείς ολοκληρώναμε την προληπτική αποσυμπίεση, ήταν ώρα να βγούμε προς την ακτή από το σημείο της γλύστρας.

Και τότε μας περίμενε η τελευταία (?) έκπληξη της κατάδυσης. Αλλά όχι στον βυθό. Στην επιφάνεια και μάλιστα στο πρόσωπο ενός ηλικιωμένου και εμφανώς συγκινημένου κατοίκου της περιοχής, του κ. Δημοσθένη, ο οποίος αφού ρώτησε να βεβαιωθεί για το αντικείμενο της κατάδυσης, μας δήλωσε ότι θυμόταν το περιστατικό της κατάρριψης του βρετανικού αεροσκάφους από ζεύγος γερμανικών.
Το ενδιαφέρον του για την κατάδυσή μας ήταν έντονο και σε ιδιαίτερα φιλικό τόνο μας κάλεσε για απογευματινό καφέ σπίτι του για να μας διηγηθεί και άλλες λεπτομέρειες.
Την πρόσκληση την αποδεχτήκαμε αμέσως αφού πρώτα φροντίσαμε να εκμεταλλευτούμε τον χρόνο επιφανείας μας αναλώνοντας σχετικούς ουζομεζέδες σε μια από τις εξαιρετικές ψαροταβέρνες της περιοχής.

Εκεί νέα έκπληξη. Σε κοντινή με εμάς παρέα ηλικιωμένων της περιοχής (μικρή βουλή κατά δήλωση τους) βρήκαμε και 2ο αυτόπτη μάρτυρα που επιβεβαίωνε τον κ. Δημοσθένη. Επιπλέον όλοι οι ντόπιοι έκαναν λόγο και για 2ο κινητήρα του αεροσκάφος τον οποίο με το πέρασμα των χρόνων τον είχαν ανασύρει από το βυθό.

Το ίδιο απόγευμα στο σπίτι του κ. Δημοσθένη και της κας Βέτας μείναμε εντυπωσιασμένοι από την φιλοξενία και την καλοσύνη τους.
Ιδιαίτερα εντυπωσιασμένοι μείναμε όμως και από τις αφηγήσεις του κ. Δημοσθένη σχετικά με το περιστατικό της κατάρριψης του αεροσκάφους αλλά και για την δράση συγγενικού του προσώπου (ελληνοαμερικού) ο οποίος συστηματικά για λογαριασμό των συμμάχων φυγάδευε Νεοζηλανδούς κ.α προς τα υποβρύχια τα οποία μετέφεραν τους σύμμαχους στρατιωτικούς στην Αίγυπτο.
Η μεστή αφήγηση, ο τόνος της φωνής και το λεβέντικο παρουσιαστικό αυτού του ανθρώπου, του κυρίου Δημοσθένη Στρομπουλάκου, μας συνόδευε στο ταξίδι της επιστροφής και είχε ήδη βάλει νέα δεδομένα σχετικά με την ταυτότητα του αεροσκάφους.

Μέρες αργότερα έχοντας επιστρέψει στην Πάτρα διάβασα πάλι τις αναφορές σχετικά με την ταυτοποίηση του αεροσκάφους όπως δίδονται από τον Άκη Γκούμα στο φόρουμ.
Ήταν ώρα για επιπλέον έρευνα.

Πρώτα από όλα ο κινητήρας είναι όντως ένας Bristol Hercules το οποίο προκύπτει από το σχήμα των ψυκτρών αλλά και από άλλες λεπτομέρειες στο μπροστινό μέρος.

http://en.wikipedia.org/wiki/Bristol_Hercules

Ένα από τα αεροσκάφη της εποχής που ήταν εξοπλισμένο με τον συγκεκριμένο κινητήρα ήταν και το δικινητήριο BristolBeaufighter. Και μάλιστα η έκδοση Mk X.

http://en.wikipedia.org/wiki/Bristol_Beaufighter

Ας επιστρέψουμε όμως και πάλι στις μαρτυρίες των κατοίκων.

Το περιστατικό έλαβε χώρα προς το τέλος του πολέμου (1944) και μάλιστα άνοιξη. Επίσης το συμμαχικό αεροσκάφος διέθετε 2 κινητήρες και η κατάρριψη έγινε μέσα στον κόλπο και σε χαμηλό ύψος.
Μετά την κατάρριψη το ζεύγος των γερμανικών αεροσκαφών πήρε ανοδική πορεία προς το κάστρο της Κελεφάς και μάλιστα πραγματοποίησε βολές μέσα στο χωριό Κελεφά. Υποθέτουμε για εκφοβισμό.

Αρχικά προσέτρεξα σε πληροφορίες από τα συμμαχικά αρχεία. Ειδικά επικεντρώθηκα στην δράση της CoastalCommandτης RAFπου δρούσε εκείνη την εποχή σε όλη την λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου και φυσικά κατά μήκος των ελληνικών ακτογραμμών.
Διάσπαρτες πληροφορίες για πλήθος μοιρών αλλά όχι κάτι συγκεκριμένο.

Ήταν ώρα για αναζήτηση στα γερμανικά αρχεία. Εδώ οφείλω να ευχαριστήσω τον καλό φίλο Παναγιώτη Κωσταρέλλη που οι γνώσεις του σχετικά με την δράση της γερμανικής αεροπορίας κατά την διάρκεια του Β’ Π.Π. είναι αξεπέραστες. Η καθοδήγησή του ήταν καθοριστική.

Τελικά αποδείχτηκε ότι οι Γερμανοί κρατούν πολύ πιο οργανωμένα και λεπτομερή αρχεία.
Σύμφωνα πάντα με τα αρχεία της Luftwaffeγια το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου 1944, την 13/04/1944 ο Γερμανός πιλότος Uffz. Gunter Stiebel που άνηκε στην μονάδα 7. / JG 27 καταρρίπτει σε τοποθεσία 50 χιλιομέτρων δυτικά του Ταινάρου (και σε ύψος 10 μέτρων !) ένα βρετανικό BristolBeaufighter.
Στο ίδιο γερμανικό αρχείο η ίδια ακριβώς καταχώρηση δίδεται προφανώς από τυπογραφικό λάθος και στις 13/03/1944.

http://www.lesbutler.ip3.co.uk/tony/tonywood.htm

Πάμε πάλι στα βρετανικά αρχεία. Σύμφωνα με την Επιτροπή Πολεμικών Μνημείων της Κοινοπολιτείας (CommonwealthWarGravesCommision), την 13/03/1944 οι απώλειες πληρωμάτων της RAFδεν έχουν καμία σχέση με την περιοχή.
Δεν συμβαίνει το ίδιο όμως και για την 13/04/1944.
Ανάμεσα στους νεκρούς μαχητές της κοινοπολιτείας ξεχωρίζουν 2 απώλειες.

Ημερομηνία: 13/04/1944

Όνομα: Gosling Reginald Thomas
Βαθμός: Flight sergeant (RAFVR) RoyalAirForceVolunteerReserve
Μονάδα: 603 Squadron
Ηλικία: 22 (Alamein Memorial)

Όνομα: West Stanley Alfred
Βαθμός: Sergeant (RAFVR)
Μονάδα: 603 Squadron
Ηλικία: 21 (Alamein Memorial)

http://www.cwgc.org

Tα γεγονότα αρχίζουν να δένουν πλέον μεταξύ τους. Οι δύο νεκροί αξιωματικοί άνηκαν στην 603 Squadron.
Η συγκεκριμένη μοίρα (603 Squadron) χρησιμοποιούσε αεροσκάφη
Bristol Beaufighter Mk X (με κινητήρες BristolHercules) από τον Αύγουστο του 1943 έως και τον Δεκέμβριο του 1944.
Οι αποστολές που πραγματοποιούσαν ως μοίρα που άνηκε στην CoastalCommand αφορούσαν θαλάσσιες περιπολίες - συνοδείες νηοπομπών κατά μήκος ακτογραμμών βορείου Αφρικής και νησιωτικής Ελλάδας.

http://en.wikipedia.org/wiki/No._603_Squadron_RAF

Και τέλος σε ότι έχει να κάνει με τον γερμανό πιλότο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι άνηκε στην 7η Μοίρα της 3ης Πτέρυγας της JG 27 η οποία από 03/12/1943 έως 04/1944 είχε έδρα το αεροδρόμιο Αράξου εξορμώντας με
αεροσκάφη Bf 109 G.

http://www.feldgrau.com/JG27.htm

Όλα τα παραπάνω στοιχεία προέκυψαν από την έρευνα που πραγματοποίησα καθαρά ως ερασιτέχνης με τελικό σκοπό να φωτίσω λίγο παραπάνω τα γεγονότα μιας πολυτάραχης εποχής.
Ευελπιστώ με την γυναίκα μου Λήδα να επιστρέψουμε σε μερικές εβδομάδες και πάλι στην περιοχή αναζητώντας επιπλέον πληροφορίες. Για μας ξεκίνησε ως μια κατάδυση στα υπέροχα διαυγή νερά της Μάνης και κατέληξε σε μια «κατάδυση» στην Ιστορία του τόπου και των γεγονότων μέσα από τις αναμνήσεις των εξαιρετικών ανθρώπων που γνωρίσαμε στην πορεία.

Να ευχαριστήσω τέλος την γυναίκα μου Λήδα που εν μέσω διακοπών είχε την όρεξη να ξυπνήσει από τις 6 το πρωί για να ετοιμάσουμε το πλάνο της παραπάνω βουτιάς.

Σταύρος Λαδάς.