02.02.2008 - Πρακτικά Ημερίδας: Καταδυτικά Πάρκα στην Ελλάδα - Προβληματισμοί και Προοπτικές

[Σ.Ε.Α. ΤΗΘΥΣ]

ΠΡΑΚΤΙΚΑ
της ημερίδας του Σ.Ε.Α. "ΤΗΘΥΣ"

Καταδυτικά Πάρκα στην Ελλάδα:
Προβληματισμοί και Προοπτικές

Με την ολοκλήρωση της ημερίδας του Σ.Ε.Α. "ΤΗΘΥΣ" για τα καταδυτικά πάρκα, ξεκινήσαμε ταυτόχρονα την επεξεργασία του υλικού που θα βρείτε εδώ. Περιλαμβάνει φωτογραφίες, ηχητικά ντοκουμέντα, μια σύνοψη των θέσεων των ομιλητών καθώς και το πλήρες απομαγνητοφωνημένο κείμενο της συζήτησης του τρίτου μέρους.
Έχουμε ζητήσει επίσης από κάθε ομιλητή να μας στείλει μια περίληψη της ομιλίας του 1-2 σελίδες - τα κείμενα αυτά θα δημοσιευτούν μόλις τα λάβουμε.

Προτιμήσαμε να δημιουργήσουμε ένα ξεχωριστό θέμα εδώ - εκτός συζήτησης - ώστε να μπορεί να βρει κανείς εύκολα συγκεντρωμένο όλο το υλικό της ημερίδας. Για τις λεπτομέρειες της διοργάνωσης και για περαιτέρω συζήτηση, παραμένει ανοιχτό το βασικό θέμα της ημερίδας:

02.02.2008 - Ημερίδα:
Καταδυτικά Πάρκα στην Ελλάδα - Προβληματισμοί και Προοπτικές

ΥΓ: Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο Γ.Κυπραίο, τη Μ.Σαλωμίδη και τον Γ.Ίσσαρη για την απομαγνητοφώνηση και την επιμέλεια των κειμένων.

[Σ.Ε.Α. ΤΗΘΥΣ]

Α. Ηχογραφημένες ομιλίες και συζητήσεις

Για όσους δεν μπόρεσαν να παραβρεθούν και για όσους θέλουν να τις ξανακούσουν, μπορείτε να βρείτε εδώ ηχογραφημένες τις ομιλίες και τη συζήτηση που έγινε στην Ημερίδα, χωρισμένες ανά ενότητα:

1η Συνεδρία

2η Συνεδρία

Δημόσια Συζήτηση

Κάθε ένα από τα παραπάνω αρχεία ZIP περιλαμβάνει από 1 ως 5 ηχογραφήσεις σε μορφή MP3 (ένα MP3 ανά ομιλητή).

Β. Απομαγνητοφωνημένα κείμενα

Στο παρακάτω κείμενο (ms-word) θα βρείτε απομαγνητοφωνημένη ολόκληρη τη δημόσια συζήτηση με τα ονόματα των εκάστοτε ομιλητών:

tethys_katadytika_parka_03_sizitisi.zip

Γ. Σύνοψη των ομιλιών της ημερίδας σε μορφή δελτίου τύπου

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

Με επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή πραγματοποιήθηκε η Ημερίδα «Καταδυτικά Πάρκα στην Ελλάδα: Προβληματισμοί και Προοπτικές» που διοργάνωσε ο Σύλλογος Ερασιτεχνών Αυτοδυτών "Τηθύς" το Σάββατο 2.2.08 στο Ξενοδοχείο Novotel. Με 160 περίπου συμμετοχές από όλη την Ελλάδα και 9 ομιλητές που κάλυψαν ικανοποιητικά το ευρύτατο φάσμα των άμεσα εμπλεκόμενων και ενδιαφερόμενων φορέων στο πολυδιάστατο αυτό θέμα, η Ημερίδα διήρκεσε 4,5 περίπου ώρες, ξεκινώντας με τις τοποθετήσεις των προσκεκλημένων ομιλητών και κλείνοντας με 1,5 ώρα συνεχούς και άκρως ενδιαφέρουσας δημόσιας συζήτησης.

Την Ημερίδα χαιρέτισε ο πρόεδρος του Σ.Ε.Α "Τηθύς" κος Φ. Βιλανάκης, δίνοντας έμφαση στην πολυπλοκότητα της υλοποίησης του νεοεμφανιζόμενου θεσμού των Καταδυτικών Πάρκων και τη μεγάλη σημασία της συμμετοχικής διαδικασίας στη λήψη των όποιων μελλοντικών αποφάσεων ώστε ο θεσμός αυτός να ανταποκριθεί στο διπλό στοίχημα της ανάπτυξης της καταδυτικής δραστηριότητας αλλά και της προστασίας των πολύπαθων θαλασσών μας. Μήνυμα χαιρετισμού απηύθυνε με επιστολή της και η κα Σ.Τσενικλή, υπεύθυνη Εκστρατείας για το Θαλάσσιο Περιβάλλον της Greenpeace, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι «Είναι ευθύνη όλων μας, τα καταδυτικά πάρκα στη Ελλάδα να συμβάλλουν στην προστασία και όχι στην περαιτέρω υποβάθμιση της θάλασσας».

Ο κος Ι. Θεοφανίδης, (Υποναύαρχος Ε.Α. Π.Ν. και σύμβουλος του Υφυπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας Π. Καμμένου), προσδιόρισε τα Καταδυτικά Πάρκα ως περιοχές σε θέσεις ασφαλείς ως προς τις καιρικές συνθήκες, τα βάθη και τη διέλευση σκαφών, και οπωσδήποτε θελκτικές ως προς την υποθαλάσσια μορφολογία, διαύγεια, βιοποικιλότητα ή/και την ύπαρξη ενάλιων αρχαιοτήτων. Τόνισε επίσης τη σημασία της ιατρικής υποστήριξης ενός τέτοιου θεσμού (δυνατότητα άμεσης πρόσβασης σε υπερβαρικούς θαλάμους) και έκλεισε με την προσδοκία της ανάπτυξης του καταδυτικού τουρισμού στη χώρα μας, ώστε «να επανέλθει ο κόσμος της παγκοσμίου κατάδυσης στη χώρα που τον εγέννησε: κι αυτή είναι η Ελλάς».

Ο κος Δ. Μαρκάτος (Δικηγορική Αθηνών Α.Ε.) στην ομιλία του έκανε μια σύντομη αναδρομή στο νομικό καθεστώς που διείπε τη χώρα μας από το 1978 έως σήμερα, δίνοντας έμφαση στον παραλογισμό των πολλών και παράνομων απαγορεύσεων αλλά και τους μακρόχρονους αγώνες πολλών ιδιωτών και πολιτικών προσώπων για την απελευθέρωση των Καταδύσεων στις ελληνικές θάλασσες. Από νομικής άποψης, προσδιόρισε τα Καταδυτικά Πάρκα ως μικρές θαλάσσιες περιοχές, φυλασσόμενες από οποιαδήποτε άλλη επέμβαση ή δραστηριότητα πλην της ελεύθερης και αυτόνομης κατάδυσης, η πρόσβαση στις οποίες θα προϋποθέτει την καταβολή μικρού χρηματικού αντιτίμου. Επισήμανε ότι ένα Καταδυτικό Πάρκο μπορεί να συσταθεί είτε από ιδιώτες, είτε από Δήμους, είτε ακόμη και από σύμπραξη αυτών. Τέλος, απέδωσε την καθυστέρηση στην υλοποίηση των ΚΠ αφενός σε σύγκρουση με τον τρέχοντα Νόμο περί Αιγιαλού –στην άμεση τροποποίηση του οποίου προσβλέπει- και αφετέρου στην έλλειψη Υπουργικής Απόφασης από το ΥΠΕΧΩΔΕ που θα καθορίζει τα δικαιολογητικά που θα απαιτούνται από τους ενδιαφερόμενους φορείς για την υποβολή σχετικών αιτήσεων.

Ο κος Κ. Κούτσης (Ιχθυολόγος και Υπεύθυνος εργασιών της εταιρίας Ελληνικά Καταδυτικά Πάρκα Α.Ε.), καταδεικνύοντας την πασιφανή εξάντληση των ιχθυοπληθυσμών αλλά και της ευρύτερης βιοποικιλότητας των ελληνικών θαλασσών, πρότεινε ένα αειφορικό, αυτοχρηματοδοτούμενο και αποκεντρωμένο μοντέλο αναγέννησης και προστασίας, με τη μορφή ενός εκτεταμένου Δικτύου Καταδυτικών Πάρκων. Παραθέτοντας βιβλιογραφικά και εμπειρικά παραδείγματα από αντίστοιχες προσπάθειες που έχουν εφαρμοστεί επιτυχώς σε Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές της Μεσογείου, τόνισε τα πολύπλευρα οφέλη της προσέγγισης αυτής τα οποία επιμερίζονται ευρέως στο περιβάλλον, τους αυτοδύτες (ερασιτέχνες και επαγγελματίες), τις τοπικές κοινωνίες, τους παράκτιους αλιείς, τους φορείς διαχείρισης και τελικά στο σύνολο της επικράτειας. Κατόπιν εμπεριστατωμένης ανάλυσης της γενικής ιδέας και μορφής των ΚΠ, ο κος. Κούτσης αναφέρθηκε και σε συγκεκριμένα παραδείγματα περιοχών που έχουν έως σήμερα προταθεί από την εταιρία Καταδυτικά Πάρκα Α.Ε. (θυγατρική της ΣΕΛΟΝΤΑ Ιχθυοτροφεία Α.Ε.Γ.Ε) ως κατάλληλες για την πιλοτική εφαρμογή του θεσμού. Μεταξύ αυτών παρουσιάστηκαν οι προτάσεις δημιουργίας των Καταδυτικών Πάρκων Μακρονήσου, Μεθώνης (Ναυάγια των Κιόνων και των Ρωμαϊκών Σαρκοφάγων), Πύλου (Ναυάγιο Irene’s Serenade) και Ζακύνθου (εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου), τα οποία βρίσκονται στο στάδιο των προμελετών και της υποβολής αιτήσεων, με την υποστήριξη των αρμόδιων τοπικών αρχών και φορέων.

O κος Κ. Πετρηνός (Υποβρύχιος Φωτογράφος) συμφώνησε με τις απόψεις και προτάσεις που κατατέθηκαν από τους προηγούμενους ομιλητές, ενώ θέλησε να επικροτήσει την προσπάθεια πιλοτικής λειτουργίας μεμονωμένων Καταδυτικών Πάρκων στη χώρα μας για μια δοκιμαστική περίοδο, ώσπου το εγχείρημα να αποδειχθεί σωστό και βιώσιμο. Ειδικά στα θέματα λειτουργίας των πάρκων, θέλησε να επικεντρωθεί σε ορισμένες λεπτομέρειες που αντλούνται από την προσωπική του εμπειρία από αντίστοιχα πάρκα του εξωτερικού. Έτσι, τόνισε τη σημασία της σωστής τοποθέτησης μόνιμων τυποποιημένων αγκυροβολίων και τη διαχείρισή τους με στόχο τον περιορισμό των επισκεπτών-δυτών, πρότεινε τη χρήση ετήσιας κάρτας εισόδου και ζήτησε την αυστηρή τιμωρία των παραβατών της απαγόρευσης της αλιείας εντός των ορίων του πάρκου. Φρόντισε επίσης να επισημάνει τη σημασία της συνεργασίας της τοπικής κοινότητας για την επίτευξη του στόχου της οικονομικής βιωσιμότητας των Καταδυτικών Πάρκων. Τέλος, πρότεινε τη βύθιση πλοίων και αεροσκαφών για τη δημιουργία εναλλακτικού πόλου έλξης των Ευρωπαίων αυτοδυτών ενώ επισήμανε τη σημασία της διαφήμισης των Καταδυτικών Πάρκων και του νέου καθεστώτος που διέπει τις καταδύσεις στις διεθνείς εκθέσεις με στόχο την προσέλκυση της παγκόσμιας καταδυτικής κοινότητας στη χώρα μας.

Ο κος Χ. Αναγνώστου (Δρ. Γεωλόγος-Ωκεανογράφος ΕΛΚΕΘΕ) ξεκίνησε την ομιλία του αναλύοντας τις κύριες συνιστώσες του Ν. 3409. Σχετικά με τα ΠΟΑΚΠ τόνισε ότι αποτελούν μία ελληνική καινοτομία, δεδομένου ότι διεθνώς ο καταδυτικός τουρισμός δεν αποτελεί παρά μία από τις πολλές μορφές εναλλακτικού τουρισμού που προωθούνται εντός θαλάσσιων περιοχών υπό αυστηρά καθορισμένο καθεστώς προστασίας και διαχείρισης. Παραθέτοντας επιτυχημένα παραδείγματα από άλλες μεσογειακές χώρες, έδειξε ότι με την κατάλληλη προστασία αλλά και ανάδειξη, η Μεσόγειος και κατά συνέπεια οι ελληνικές θάλασσες διαθέτουν το κατάλληλο δυναμικό (ασφάλεια, βιοποικιλότητα, πολιτισμικές και γεωλογικές ιδιαιτερότητες) ώστε να αποτελέσουν έναν διεθνώς ανταγωνιστικό καταδυτικό προορισμό. Τονίζοντας ότι δεν υπάρχει ανθρώπινη δραστηριότητα με μηδενικό περιβαλλοντικό κόστος, έθεσε τις προϋποθέσεις ώστε ο Καταδυτικός Τουρισμός να είναι πράγματι φιλικός προς το περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά το ρόλο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην δημιουργία των ΠΟΑΚΠ, αμφισβήτησε την επάρκειά του, τονίζοντας ότι προκειμένου να εξασφαλισθεί η αειφορία μίας τέτοιας δραστηριότητας, αυτή οφείλει να ακολουθεί τις αρχές της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας ζώνης, η οποία δεν μπορεί παρά να σχεδιάζεται σε εθνικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, θεώρησε θέματα εθνικής πολιτικής τη χωροθέτηση των ΠΟΑΚΠ (ώστε να διασφαλίζεται ολοκληρωμένη προστασία και περιφερειακή ανάπτυξη), τον έλεγχο παρακολούθησης επιπτώσεων, την ανάπτυξη αντισταθμιστικών μέτρων για τις όποιες θιγόμενες δραστηριότητες και, τέλος, την υποστήριξη σε θέματα επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης του καταδυτικού κοινού. Κρίνοντας απαραίτητη την αγαστή συνεργασία μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα προκειμένου το «στοίχημα» των ΠΟΑΚΠ να ευοδωθεί στη χώρα μας, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ούτε όλα στον ιδιωτικό τομέα αλλά ούτε και όλα σε έναν Δημόσιο Φορέα σαν αυτόν που έχουμε σήμερα». Πρότεινε, τέλος, την πιλοτική ένταξη των ΠΟΑΚΠ στο ήδη υπάρχον ελληνικό δίκτυο περιοχών NATURA 2000.

Ο κος Δρ. Κουτσούμπας (Δρ. Βιολόγος - Ωκεανογράφος, Αναπλ. Καθηγητής Παν. Αιγαίου) χαρακτήρισε τον Καταδυτικό Τουρισμό ως μία σημαντική αναπτυξιακή δραστηριότητα, αναδεικνύοντας τα οικονομικά οφέλη που τον συνοδεύουν. Τόνισε, ωστόσο, ότι -όπως και κάθε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα- ο καταδυτικός τουρισμός και η δημιουργία Καταδυτικών Πάρκων χρήζουν ορθολογικής διαχείρισης για τη διασφάλιση της διατήρησης και προστασίας των παράκτιων οικοσυστημάτων. Κάνοντας μία σύντομη αναδρομή σε παραδείγματα καταδυτικού τουρισμού σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές ανά τον κόσμο, στάθηκε ιδιαίτερα στην τρέχουσα μεσογειακή εμπειρία. Μέσα από συγκεκριμένες περιπτώσεις προηγούμενων κακών πρακτικών επισήμανε τα διάφορα προβλήματα (περιβαλλοντικά και κοινωνικά) που κατά καιρούς σχετίστηκαν με τις μαζικές δραστηριότητες αναψυχής (μεταξύ των οποίων και ο εντατικός καταδυτικός τουρισμός) και ανέδειξε τις διαχειριστικές πολιτικές που απαιτούνται για την ελαχιστοποίηση ή/και εξάλειψή τους. Ως εκ τούτου, έκρινε αναγκαία την εκπόνηση Ειδικών Ωκεανογραφικών-Περιβαλλοντικών Μελετών για τη χωροθέτηση, το σχεδιασμό και την ορθολογική διαχείριση ενός Καταδυτικού Πάρκου. Περνώντας από τη θεωρία στην πράξη, παρουσίασε μια πιλοτική προσπάθεια (προμελέτη) του Πανεπιστημίου Αιγαίου σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, για τη δημιουργία Καταδυτικών Πάρκων σε τρεις περιοχές NATURA (Μερσίνια, Τοκμάκια, Πέτρα) της νήσου Λέσβου. Τέλος, πρότεινε την δημιουργία Διασυνοριακών Καταδυτικών Πάρκων με γείτονες χώρες (π.χ. Τουρκία) ενώ κλείνοντας, τόνισε ότι χωρίς την υποστήριξη και συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, η επίτευξη των στόχων ενός Καταδυτικού Πάρκου είναι μάλλον αμφίβολη.

Η κα Δ. Κουτσούμπα (Αρχαιολόγος, Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων) ξεκίνησε με μία σύντομη αναφορά στις δράσεις της υπηρεσίας της μέχρι σήμερα. Τόνισε τη σημασία των ασύλητων και μη διαταραγμένων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων για την πρόοδο της ιστορικής γνώσης και εξήγησε την αναγκαιότητα για τα αυξημένα μέτρα προστασίας τους. Αναφέρθηκε στο σύγχρονο και ισχύον θεσμικό και νομικό πλαίσιο που διέπει την προστασία των αρχαιοτήτων και ειδικά των ενάλιων αρχαιοτήτων, ενώ τόνισε τη δυσαρέσκεια της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων (Ε.Ε.Α.) για τον ανεπαρκή σχεδιασμό του νέου νόμου περί καταδύσεων αναψυχής σε ό,τι αφορά τις ενάλιες αρχαιότητες. Στη συνέχεια, έθιξε τα θεσμικά ζητήματα που πρέπει να λυθούν από την πλευρά του Υπουργείου Πολιτισμού και ανέδειξε την ανάγκη για θέσπιση ειδικού θεσμικού πλαισίου που θα επιτρέπει την επίσκεψη σε συγκεκριμένους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους, κάτι που αποτελεί πραγματική επιδίωξη της Ε.Ε.Α.. Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε την πρόταση της υπηρεσίας της για την δημιουργία και πιλοτική λειτουργία υποθαλάσσιου αρχαιολογικού πάρκου στον κόλπο της Μεθώνης Μεσσηνίας, με κύρια εκθέματα 2 ναυάγια με βαρύ, μη εύθραυστο φορτίο (ναυάγιο των Κιόνων, ναυάγιο των Σαρκοφάγων). Τόνισε ωστόσο ότι η διαχείριση των υποβρύχιων αρχαιολογικών πάρκων οφείλει να είναι αποκλειστικό δικαίωμα του Υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο θα φροντίζει για την προστασία του ενάλιου περιβάλλοντος χώρου, καθώς και τη φύλαξη και συντήρηση των ενάλιων αρχαίων.

Ο κος Δ. Μπουφίδης μίλησε εκ μέρους της Ελληνικής Ομοσπονδίας Υποβρυχίων Δραστηριοτήτων και άλλων φορέων (Τμήμα Τεχνολογίας Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών -ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Διαδημοτική Αναπτυξιακή Α.Ε. της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης και Πανεπιστήμιο Liège του Βελγίου) με τους οποίους η Ομοσπονδία συνεργάζεται στα πλαίσια της δημιουργίας Οικολογικού Θεματικού Πάρκου στη Μηχανιώνα, στο σχέδιο του οποίου περιλαμβάνονται και δύο Καταδυτικά Πάρκα. Ενόψει και της επικείμενης κατάθεσης των προτάσεων της Ομοσπονδίας σχετικά με τις ΠΟΑΚΠ, ο κος. Μπουφίδης ανέφερε τους προβληματισμούς τους ως προς το εάν η άδεια ΠΟΑΚΠ παραχωρείται ή επινοικιάζεται σε τρίτο (και για πόσα χρόνια), ποιος θα ασκεί τον έλεγχο λειτουργίας των περιοχών αυτών και αν θα υπάρξει δέσμευση συνεργασίας με επιστημονικό προσωπικό για τη διατήρηση και ανάδειξη της βιοποικιλότητας. Τόνισε ότι επιβάλλεται να καταθέσουμε όλοι τις προτάσεις μας στους αρμόδιους φορείς ώστε να απλοποιηθεί η νομοθεσία και να διασφαλιστεί η σωστή λειτουργία των ΠΟΑΚΠ. Χαρακτηριστικά ανέφερε την προσωπική του εμπειρία στην προσπάθεια δημιουργίας ΚΠ στην Χαλκιδική, όπου αν και με την υποστήριξη του Δήμου και των επιχειρηματιών της περιοχής και παρά τη διενέργεια επιστημονικής προμελέτης, η πρωτοβουλία έμεινε στα χαρτιά εφόσον παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες δεν εντοπίστηκε ποτέ ο υπεύθυνος για την παραλαβή της αίτησης.

Ο κος Α. Χαλκέας (Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Επαγγελματιών Κατάδυσης) άνοιξε την ομιλία του χαρακτηρίζοντας τον Ν. 3409 ως κομβικό σημείο για την ανάπτυξη της κατάδυσης στη χώρα μας, την οποία όλα αυτά τα χρόνια αδίκως ανέστελλε το παλαιότερο νομικό καθεστώς. Τόνισε ότι μολονότι η καταδυτική δραστηριότητα σημείωσε εκρηκτική αύξηση μετά την απελευθέρωση, δεν διαπιστώθηκε καμία έξαρση αρχαιοκαπηλίας, παράνομης αλιείας ή καταδυτικών ατυχημάτων, γεγονός που απλά επιβεβαιώνει το περιττό των προηγούμενων απαγορεύσεων. Παρά την αισιοδοξία του για τις νέες δυνατότητες που ανοίγει το Άρθρο 13 του Ν.3409, εξέφρασε την έντονη απογοήτευσή του για τις Υπουργικές Αποφάσεις που ακόμη εκκρεμούν ώστε να ενεργοποιηθεί πραγματικά ο θεσμός των ΠΟΑΚΠ στη χώρα μας. Σε ό,τι αφορά τις ΠΟΑΚΠ, ο κος Χαλκέας εξέφρασε ως κύριες θέσεις/επιθυμίες του Συνδέσμου να χαρακτηρίζονται με όσο το δυνατόν απλούστερες διαδικασίες, να κοστολογούνται με όσο το δυνατόν χαμηλότερο αντίτιμο (ή και καθόλου) και να διαχειρίζονται από την εκάστοτε τοπική αυτοδιοίκηση. Πρότεινε τη δημιουργία δύο τουλάχιστον ΚΠ στις οικολογικά ευαίσθητες ακτές της Αττικής και πολλών ακόμα στις διάφορες τουριστικές αλλά και ακριτικές περιοχές της χώρας ώστε να δοθεί η κατάλληλη ώθηση του καταδυτικού τουρισμού ανά την επικράτεια. Θεωρώντας ότι τα ΚΠ δεν αρκούν από μόνα τους, τόνισε την αναγκαιότητα διαφημιστικής προβολής στο εξωτερικό για τη γενικότερη προώθηση των ελληνικών καταδυτικών υπηρεσιών. Δήλωσε επίσης διστακτικός ως προς ενδεχόμενες μονοπωλιακές καταστάσεις στο χώρο των ΠΟΑΚΠ λέγοντας ότι ο Σύνδεσμος μπορεί και θέλει να πλαισιώσει και να υποστηρίξει τις όποιες προσπάθειες αν του δοθεί η ευκαιρία. Κλείνοντας, δήλωσε ότι «Με συντονισμένες κινήσεις, οργάνωση και πρωτοβουλίες, μπορούμε να αναδείξουμε την Ελλάδα στη θέση που της αξίζει: έναν από τους καλύτερους καταδυτικούς προορισμούς στον κόσμο»

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

[fivos]

Αν και καθυστερημένα ας παραθέσουμε και μερικά φωτογραφικά ντοκουμέντα από την ημερίδα.

ο χώρος και το κοινό	έναρξη των ομιλιών	Φ.Βιλανάκης
Δ.Μαρκάτος	Κ.Κούτσης	Ι. Θεοφανίδης
Κ.Πετρηνός	Χ.Αναγνώστου	Δρ. Κουτσούμπας
Δ. Κουτσούμπα	Δ. Μπουφίδης	Α. Χαλκέας

και μια συνολική άποψη του panel
κατά τη διάρκεια της συζήτησης

[Σ.Ε.Α. ΤΗΘΥΣ]

Ένα από τα κεντρικά θέματα της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του Σ.Ε.Α. "ΤΗΘΥΣ" (16.03.2008) ήταν η αξιοποίηση των συμπερασμάτων της Ημερίδας για τη διατύπωση των επίσημων θέσεων του συλλόγου για τα καταδυτικά πάρκα στην Ελλάδα.
Παραθέτουμε κι εδώ το τελικό κείμενο των θέσεών μας:

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ:
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΩΝ ΑΥΤΟΔΥΤΩΝ «ΤΗΘΥΣ» ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΤΑΔΥΤΙΚΑ ΠΑΡΚΑ

Ο Σύλλογος Ερασιτεχνών Αυτοδυτών «Τηθύς», χαιρέτισε με ενθουσιασμό τον πρόσφατο νόμο 3409/05 (ΦΕΚ 273) «Περί Καταδύσεων Αναψυχής και Άλλες Διατάξεις», ο οποίος -έστω και καθυστερημένα- νομιμοποίησε και απελευθέρωσε την αδίκως κατατρεγμένη Αυτόνομη Κατάδυση στις ελληνικές θάλασσες. Νιώθουμε, εντούτοις, την ανάγκη να εκφράσουμε σοβαρές επιφυλάξεις σχετικά με το Άρθρο 13 του ίδιου Νόμου «Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Καταδυτικού Πάρκου».

Θα θέλαμε κατ’ αρχήν να επισημάνουμε ότι τα «Καταδυτικά Πάρκα» αποτελούν στην πραγματικότητα έναν νεολογισμό ελληνικής εμπνεύσεως, και όχι έναν εδραιωμένο θεσμό οπουδήποτε στον κόσμο. Επιπλέον, δεν υπάρχει έως σήμερα καμία νομική ή άλλη διευκρίνηση ως προς το ποιόν και τη φύση λειτουργίας ενός «Καταδυτικού Πάρκου». Ως εκ τούτου αδυνατούμε να κρίνουμε τον θεσμό αυτό εκ των προτέρων ως προς την ευρύτερη κοινωνική του ωφέλεια και αποδοχή. Επιχειρώντας να ανατρέψουμε αυτή την εύλογη άγνοια, πήραμε την πρωτοβουλία να διοργανώσουμε μία Ημερίδα - Δημόσια Συζήτηση με θέμα «Καταδυτικά Πάρκα στην Ελλάδα: Προβληματισμοί και Προοπτικές» με αξιόλογους και καθόλα αρμόδιους ομιλητές και συνέδρους (τα πλήρη Πρακτικά βρίσκονται στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου στο forum του Συλλόγου www.scubadive.gr).

Η Ημερίδα αυτή ανακίνησε πολλά και ενδιαφέροντα ζητήματα, τα οποία προβλημάτισαν σφόδρα όλους τους παρευρισκόμενους.
Ως αυτοδύτες και ευαισθητοποιημένοι πολίτες, θεωρούμε χρέος μας να μεταβιβάσουμε αυτούς τους προβληματισμούς μας προς το ευρύτερο κοινό και οπωσδήποτε προς τα κέντρα λήψης αποφάσεων, ελπίζοντας σε μια θετική ανταπόκριση. Οι προβληματισμοί αυτοί σχετίζονται προφανώς με την ορθή θεσμική πλαισίωση των Π.Ο.Α.Κ.Π. και εκφράζονται μέσω των ακόλουθων θέσεων και προτάσεων, όπως αυτές ψηφίστηκαν από τη Γενική Συνέλευση του Σ.Ε.Α. Τηθύς:

Οι Θέσεις του Σ.Ε.Α. Τηθύς για τις «Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Καταδυτικών Πάρκων» (Π.Ο.Α.Κ.Π.)

1) Οι Π.Ο.Α.Κ.Π. οφείλουν να οριστούν ως θαλάσσιες περιοχές απόλυτης προστασίας από οποιαδήποτε μορφή αλιείας και άλλων δραστηριοτήτων (παράκτια έργα, ανεξέλεγκτη αγκυροβολία και κυκλοφορία σκαφών, ιχθυοκαλλιέργειες, εξορύξεις κ.ο.κ) οι οποίες ενδέχεται να υποβαθμίσουν/αλλοιώσουν το φυσικό περιβάλλον ή να διακυβεύσουν την ασφαλή διεξαγωγή των καταδυτικών δραστηριοτήτων. Γενικότερα, η χωροθέτηση, ίδρυση και διαχείρισή τους θα πρέπει να συμμορφώνεται κατά το δυνατό με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών.

2) Οι Π.Ο.Α.Κ.Π. οφείλουν να λειτουργούν ως πυρήνες προώθησης περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και γενικότερης επιμόρφωσης του Καταδυτικού Κοινού σε θέματα ανάδειξης και προστασίας θαλάσσιων οικοσυστημάτων και ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

3) Προκειμένου να αδειοδοτηθεί μία Π.Ο.Α.Κ.Π. θα πρέπει να έχουν οριστεί ως υποχρεωτικές οι υποβολές αρχικών και περιοδικών μελετών σε πιστοποιημένο φορέα, οι οποίες να εξασφαλίζουν ότι δε θα υπάρξει καμία αλλοίωση/επιβάρυνση των όποιων φυσικών και ενάλιων πολιτιστικών πόρων από την ίδρυση και τη λειτουργία των Καταδυτικών Πάρκων. Άμεση ανάκληση αδειών λειτουργίας στην αντίθετη περίπτωση.

4) Εξασφάλιση προσιτών τιμών και μέριμνα εναντίον φαινομένων αισχροκέρδειας εις βάρος του επισκέπτη-αυτοδύτη. (Ενδεικτικά, προτείνεται η τιμή εισόδου σε μία Π.Ο.Α.Κ.Π. να μην ξεπερνάει το ποσό των 3-5 ευρώ).

5) Πρόβλεψη εντός των Π.Ο.Α.Κ.Π. ειδικών ζωνών και/ή υποβρύχιων διαδρομών στις οποίες θα μπορούν να δραστηριοποιούνται και αυτοδύτες μη συνοδευόμενοι από Καταδυτικά Κέντρα / Πάροχους.

6) Χωροταξικός σχεδιασμός και επιλογή των κατάλληλων περιοχών για ίδρυση Καταδυτικών Πάρκων σε εθνικό επίπεδο. Προτείνεται συγκεκριμένα η πιλοτική ένταξη των Π.Ο.Α.Κ.Π. σε περιοχές του Ελληνικού Δικτύου Φύση (NATURA) 2000, ώστε να εξασφαλιστεί η εκ των προτέρων συμμόρφωσή τους με τις αρχές της Ήπιας και Αειφόρου Ανάπτυξης.

7) Εκ των προτέρων καθορισμός ανώτατου αριθμού Π.Ο.Α.Κ.Π. στο σύνολο της Επικράτειας. Θεωρούμε ότι ένα έως δύο καταδυτικά πάρκα ανά παράκτιο νομό της χώρας είναι αριθμός υπεραρκετός για τους σκοπούς της ορθολογικής τουριστικής ανάπτυξης. Πέρα από τον αριθμό αυτό, προσβάλλεται το έννομο δικαίωμα των πολιτών γενικότερα και των αυτοδυτών ειδικότερα στην ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα.

8) Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα Αρχαιολογικά Καταδυτικά Πάρκα («Υποβρύχια Μουσεία» κατά το Άρθρο 11, Παρ. 2, Ν. 3409/05): Αναγνωρίζοντας την ευαισθησία του θέματος, εξακολουθούμε παρ' όλα αυτά σαν αυτοδύτες να θέλουμε να δημιουργηθούν Αρχαιολογικά Κ.Π. σύμφωνα πάντα με τις προϋποθέσεις που θα τεθούν από τους αρμόδιους φορείς για τη διασφάλιση της προστασίας των εκθεμάτων.

9) Η συμμετοχή ιδιωτών στον φορέα διαχείρισης μίας Π.Ο.Α.Κ.Π. να μη θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση. Αντίθετα, οι συνολικές προϋποθέσεις (αρχικό κεφάλαιο, μορφή φορέα κλπ) θα πρέπει να επιτρέπουν σε τοπικούς φορείς (Δήμους, Τοπικούς Συλλόγους κλπ) να ιδρύουν και να διαχειρίζονται ένα Καταδυτικό Πάρκο.

10) Άμεση θέσπιση του νομικού πλαισίου το οποίο θα προσδιορίζει σαφώς τα μέτρα και τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας των Π.Ο.Α.Κ.Π. Καμία χορήγηση άδειας λειτουργίας Π.Ο.Α.Κ.Π. πριν από τη θέσπιση, δημοσιοποίηση και δημόσια διαβούλευση περί των μέτρων αυτών.

Επιθυμώντας να γίνουμε σύμμαχοι και όχι πολέμιοι της πρωτότυπης αυτής αναπτυξιακής προσπάθειας εκ μέρους της Πολιτείας, παρακαλούμε θερμά να λάβετε υπόψη σας τις προαναφερόμενες Θέσεις-Προτάσεις, οι οποίες –όπως κι εσείς θα διαπιστώσατε- έχουν ως μόνο στόχο τη βέλτιστη εφαρμογή του καινοτόμου αυτού θεσμού στη χώρα μας, ώστε αυτός να ευοδωθεί στα πλαίσια μιας ορθολογικής και αειφόρου ανάπτυξης.

Με τιμή,
Η Γ.Σ. του Συλλόγου Ερασιτεχνών Αυτοδυτών "Τηθύς"
Άλιμος, 16.03.2008