ΑΠ 250/2010 Θάνατος δύτη από αμέλεια

[Κατερινα]

Σας παραθέτω κάποια αποσπάσματα της με αριθ. 250/2010 απόφασης του Αρείου Πάγου, την οποία εγώ προσωπικά βρήκα ενδιαφέρουσα. Υπογραμμίσεις και εντός παρενθέσεως σχόλια είναι δικά μου (ολόκληρο το κείμενο της απόφασης εδώ www.areiospagos.gr/.../apofaseis_DISPLAY.asp?...250_2010)
Κατ αρχάς κάποια νομικίστικα της απόφασης για να σας βάλω στο κλίμα

»……. για τη θεμελίωση της αξιόποινης πράξεως της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, απαιτείται η διαπίστωση, αφενός μεν ότι ο δράστης δεν κατέβαλε την απαιτούμενη κατά αντικειμενική κρίση προσοχή, την οποία οφείλει να καταβάλει κάθε μετρίως συνετός και ευσυνείδητος άνθρωπος, κάτω από τις ίδιες πραγματικές καταστάσεις, με βάση τους νομικούς κανόνες, τις συνήθειες που επικρατούν στις συναλλαγές, την κοινή πείρα, τη λογική και τη συνηθισμένη πορεία των πραγμάτων και αφετέρου, ότι είχε τη δυνατότητα να προβλέψει και αποφύγει το αξιόποινο αποτέλεσμα, το οποίο πρέπει να τελεί σε αντικειμενικό αιτιώδη σύνδεσμο με την πράξη ή την παράλειψη. ………………...
Κατά τη διάταξη του άρθρ 15 ΚΠ, όπου ο νόμος για την ύπαρξη αξιόποινης πράξης, απαιτεί να έχει επέλθει ορισμένο αποτέλεσμα, η μη αποτροπή του, τιμωρείται όπως η πρόκλησή του με ενέργεια, αν ο υπαίτιος της παράλειψης, είχε ιδιαίτερη (δηλαδή ειδική και όχι γενική) νομική υποχρέωση να παρεμποδίσει την επέλευση του αποτελέσματος. Η ιδιαίτερη αυτή νομική υποχρέωση (προς ενέργεια τείνουσα στην παρεμπόδιση του αποτελέσματος), μπορεί να πηγάζει από ρητή διάταξη νόμου ή από σύμπλεγμα νομικών καθηκόντων, που συνδέονται με ορισμένη έννομη σχέση του υπόχρεου ή από σύμβαση ή από ορισμένη προηγούμενη συμπεριφορά του, από την οποία δημιουργήθηκε ο κίνδυνος επέλευσης του εγκληματικού αποτελέσματος. …..
Εξάλλου, η απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής αποφάσεως, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ` του ιδίου Κώδικα λόγο αναιρέσεως, υπάρχει, προκειμένου για καταδικαστική απόφαση, όταν εκτίθενται σε αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος για το οποίο καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος,…»

Τώρα τα πραγματικά περιστατικά, όπως τα δέχθηκε η αναιρεσιβαλόμενη υπ` αριθ. 1734/2008 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών
"Ο πρώτος κατηγορούμενος Χ1 κατά τον κρίσιμο χρόνο της 24.3.2002 ήταν Πρόεδρος, Διευθύνων Σύμβουλος και νόμιμος εκπρόσωπος της εδρεύουσας στη νήσο ... Ν. ... ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "...........................". Η τελευταία διατηρούσε στη νήσο ... μονάδα ιχθυογεννητικού σταθμού παραγωγής γόνου ιχθύων. Για τις ανάγκες λειτουργίας της είχε προσλάβει ως δύτη το έτος 1991 με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου τον ΑΑ. Από τότε τον απασχολούσε συνεχώς με την ιδιότητα αυτή. Ο ανωτέρω έκανε καταδύσεις στην περιοχή των κλωβών κατ` εντολή και για λογαριασμό της εργοδότριας εταιρείας, προκειμένου να ελέγχει αυτούς και να προβαίνει σε επιδιόρθωσή τους στην περίπτωση που υφίσταντο βλάβες από οιαδήποτε αιτία. Ο πρώτος κατηγορούμενος, με την παραπάνω ιδιότητα του εργοδότη, ασκούσε την άμεση εποπτεία του προσωπικού και ήταν υποχρεωμένος να επιμελείται στα πλαίσια της εύρυθμης και σύμφωνης με τους ισχύοντες κανονισμούς τη νόμιμη λειτουργία της εταιρίας στον τομέα της παραγωγικής διαδικασίας των εκτρεφομένων ιχθύων, καθώς επίσης να λαμβάνει τα απαιτούμενα μέτρα για την προστασία του δύτη, που καταδυόταν στους ιχθυοκλωβούς, σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 9 του υπ` αριθμ. 3131/1/20/95 Γενικού Κανονισμού Λιμένα (ΦΕΚ Β` 978). ….., σύμφωνα με την παράγραφο 8 περ. δ` του ίδιου Κανονισμού, ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ διαδοχικών καταδύσεων πρέπει να είναι τέτοιος, ώστε ο οργανισμός του δύτη να έχει απαλλαγεί απολύτως από το διαλυμένο άζωτο ή να έχει μικρή ποσότητα που να είναι γνωστή στον επόπτη και δύτη, από τους πίνακες των διαδοχικών καταδύσεων ή και το αποσυμπιεσόμετρο. Η δε μικρή αυτή ποσότητα πρέπει να υπολογιστεί για την επόμενη κατάδυση. Ο πρώτος κατηγορούμενος ασκούσε την εποπτεία στο προσωπικό και στη λειτουργία της ιχθυοπαραγωγικής μονάδας από την ίδρυσή της. Είχε δε, ενόψει των ανωτέρω, ιδιαίτερη νομική υποχρέωση ως εργοδότης του δύτη να μεριμνά ….. να μεσολαβεί μεταξύ διαδοχικών καταδύσεων τέτοιος χρόνος ώστε ο οργανισμός να έχει απολύτως απαλλαγεί από το διαλυμένο άζωτο. ….
Στις 24-3-2002 ο δύτης ΑΑ μετέβη στο χώρο της εργασίας του προκειμένου να καταδυθεί για να διενεργήσει έλεγχο των κλωβών. Πράγματι, περί ώρα 10.30 καταδύθηκε σε βάθος 18 μέτρων, όπου βρισκόταν οι κλωβοί και αναδύθηκε στις 10.40-11.10 περίπου». (επομένως χρόνος βυθού κάπου μεταξύ στα δέκα και στα σαράντα λεπτά)
Στη συνέχεια δε, περί ώρα 11.30 (χρόνος επιφανείας κάπου μεταξύ πενήντα και είκοσι λεπτών, περίπου) καταδύθηκε εκ νέου στο ίδιο βάθος Μολονότι δε ενεργούσε την κατάδυση αυτή κατ` εντολή και για λογαριασμό της εργοδότριας εταιρίας, οι κατηγορούμενοι ……..δεν απέτρεψαν τον δύτη να ενεργήσει τη δεύτερη διαδοχική κατάδυση, καίτοι μεταξύ των δύο καταδύσεων δεν είχε μεσολαβήσει ικανός χρόνος προς αποτοξίνωση του οργανισμού του από το άζωτο και αναζωογόνηση των δυνάμεών του προς αποτροπή του κινδύνου, με αποτέλεσμα να υποστεί καρδιακό επεισόδιο οφειλόμενο στη συγκέντρωση φυσαλίδων στην καρδιά. Οι παραλείψεις αυτές είχαν σαν αποτέλεσμα να υποστεί ο ΑΑ λόγω απόφραξης της εμπρόσθιας στεφανιαίας αρτηρίας οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου εντός του θαλασσίου ύδατος σε βάθος 18 μέτρων και στη συνέχεια ανακοπή της καρδιακής λειτουργίας, από την οποία ως μόνη ενεργό αιτία επήλθε ο θάνατος αυτού. ………………...
Τέλος, το αίτημα των κατηγορουμένων να κληθούν και εξεταστούν ως μάρτυρες πρόσωπα με ειδικές γνώσεις για τη νόσο των δυτών, κατ` άρθρο 203 ΚΠΔ, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον η μαρτυρία αυτών δεν κρίνεται αναγκαία για την ανακάλυψη της αλήθειας. Επίσης, το αίτημα των κατηγορουμένων περί αναβολής της δίκης προκειμένου να διενεργηθεί πραγματογνωμοσύνη για να εξακριβωθούν τα ακριβή αίτια του θανάτου του ΑΑ, πρέπει να απορριφθεί, καθότι η πραγματογνωμοσύνη δεν πρόκειται να εισφέρει απολύτως τίποτε περισσότερο από τα αποδεικτικά μέσα που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου.
Επομένως, πρέπει vα κηρυχθούν ένοχοι οι κατηγορούμενοι ….".
Καταλήγει ο Άρειος Πάγος : «Με βάση τις παραδοχές αυτές, το Δικαστήριο της ουσίας, διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη κατά το Σύνταγμα και τον ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκτίθενται σε αυτή, με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα προκύψαντα από τη διαδικασία πραγματικά περιστατικά, που συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος,»

(Βγήκε σεντόνι αλλά δεν μπορούσα να «κόψω» παραπάνω)
Ετοιμάζω κάποιο σχολιασμό της απόφασης αυτής και θα εκτιμούσα οποιαδήποτε άποψη