Α/Π ELVIRA VASELLI - Το ναυάγιο της νήσου Αλίμνια των Δωδεκανήσων

[Dimitris Galon]

Στο παρελθόν, σε διάφορες συζητήσεις με φίλους που γράφουν και εδώ, στο φόρουμ του συλλόγου, είχαν γίνει αναφορές για τα υπολείμματα ενός ναυαγίου στον μεγάλο κόλπο που βρίσκεται στα νοτιοδυτικά της νήσου Αλίμνια ή Αλιμιά των Δωδεκανήσων. Αν επισκεφτεί κανείς τον συγκεκριμένο κόλπο θα διαπιστώσει ότι σε μικρό βάθος βρίσκεται μέχρι σήμερα το κατωκάραβο ενός ναυαγίου το οποίο “κόπηκε“ πιθανώς στις αρχές της δεκαετίας του ´50 από τον Ο.Α.Ν.

Η ταυτότητα του ναυαγίου δεν ήταν γνωστή και οι φήμες ανέφεραν ότι επρόκειτο για ένα γερμανικό πλοίο το οποίο είχε βυθιστεί από το ελληνικό υποβρύχιο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ, και μάλιστα ότι το ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ είχε εξαπολύσει δυο τορπίλες, από τους πρυμναίους τορπιλοσωλήνες του, οι οποίες χτύπησαν το πλοίο στο μεσοκάραβο.

Ξεφυλλίζοντας πρόσφατα μια παλιά έκδοση του Mediterranenan Review No. 4, July-September 1943 της βρετανικής R.A.F. βρήκα ένα άκρως ενδιαφέρον άρθρο με τον τίτλο Air Operations in the Aegean, January to September 1943. Στην σελίδα 67 (βλ. συνημμένο #1) γίνεται λεπτομερής αναφορά μιας επίθεσης βρετανικών Beaufighter στον κόλπο των Αλιμνίων, στις 28 Ιουλίου 1943, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα την βύθιση ενός πλοίου.

Διασταυρώνοντας τις πηγές με τα γερμανικά πολεμικά ημερολόγια, με άμεσο σκοπό να κατατοπιστώ για την επίθεση και από την γερμανική πλευρά, διαπίστωσα ότι δυο ιταλικά ατμόπλοια δέχτηκαν επίθεση από βρετανικά αεροσκάφη και το ένα από αυτά βυθίστηκε την προαναφερόμενη ημερομηνία. Πρόκειται για τα ELVIRA VASELLI και LEGNANO (βλ. συνημμένα #2 και #3) εκ των οποίων το πρώτο είναι και αυτό που βυθίστηκε.

Εδώ τα γενικά τεχνικά χαρακτηριστικά του πλοίου. Όποιος χρειάζεται περισσότερες λεπτομέρειες ας ρίξει μια ματιά στην καταχώρηση του Lloyd´s (βλ. συνημμένο #4).

Καλό απόγευμα
DG

Όνομα: ELVIRA VASELLI, από το 1936 (πρώην Β.Α.Η.W. No.1, το 1912, ALUMINE, το 1917, PAOLO BEVERINI, το 1931)
Τελευταίος ιδιοκτήτης: Soc. Anon. Italiana Lavori Edili e Marittimi, Roma
Καθέλκυση: 20.03.1912
Αποπεράτωση: Μάιος 1912
ΚΟΧ: 647
ΚΚΧ: 357
Μήκος: 53,9 μέτρα
Πλάτος: 9,1 μέτρα
Βύθισμα: 3,3 μέτρα
Κατασκευαστής: C.H. Walker & Co. Ltd., Sudbrook, Μεγάλη Βρετανία
Αριθμός κατασκευής: 180
Προπέλες: 1
Ενδεικτική ταχύτητα: 8 κόμβοι
Πρόωση: Τρικύλινδρη παλινδρομική μηχανή
Ισχύς: 79 NHP


Συνημμένο #1



Συνημμένο #2



Συνημμένο #3



Συνημμένο #4

[spyros_sub]

Την περίοδο αυτή ο Παπανικολής βρίσκεται για επισκευές στο πορτ Σαιντ, άρα απορρίπτεται ως "δράστης"!

Στην περιγραφή των αεροπορικών προσβολών, οι πιλότοι έχουν αναφέρει τετραπλάσιο εκτόπισμα από το πραγματικό , ποσοστό μεγάλο ακόμα και για τους πιο αισιόδοξους. Και μάλιστα ήταν αρκετοί αυτοι που το ειδαν (τρία Wellington και τέσσερα baufighter)!

[Dimitris Galon]

Αρχικό μήνυμα απο spyros_sub

Την περίοδο αυτή ο Παπανικολής βρίσκεται για επισκευές στο πορτ Σαιντ, άρα απορρίπτεται ως "δράστης"!

Ο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ απορρίπτεται ως δράστης έτσι κι΄ αλλιώς. Η μόνη βύθιση μεγάλου πλοίου που πραγματοποίησε ήταν στις 24.12.1940 που με κυβερνήτη τον Ιατρίδη βύθισε με τορπίλες το ιταλικό ατμόπλοιο FIRENZE (3.952 ΚΟΧ). Όλα οι υπόλοιπες βυθίσεις ήταν πετρελαιοκίνητα 15 έως 220 ΚΟΧ. Το έγραψα απλώς για να δείξω σε τι βαθμό μπορεί να φτάσει η φημολογία.

Αρχικό μήνυμα απο spyros_sub

Στην περιγραφή των αεροπορικών προσβολών, οι πιλότοι έχουν αναφέρει τετραπλάσιο εκτόπισμα από το πραγματικό , ποσοστό μεγάλο ακόμα και για τους πιο αισιόδοξους. Και μάλιστα ήταν αρκετοί αυτοι που το ειδαν (τρία Wellington και τέσσερα baufighter)!

Και πάλι καλά. Οικονομία κάνανε!
Που να δεις το εκτόπισμα που έδιναν οι κυβερνήτες των υποβρυχίων το οποίο στις πιο πραγματιστικές περιπτώσεις ήταν τετραπλάσιο. Συνήθως ήταν πενταπλάσιο ή εξαπλάσιο. Χωρίς να εξαιρούνται από αυτόν τον κανόνα και οι κυβερνήτες των ελληνικών υποβρυχίων.

Ευχαριστώ πάντως για τις παρατηρήσεις.
DG

[Πολικός]

Να δούμε και πως ήταν το πλοίο που βυθίστηκε στην Αλιμνιά.

elvira vaselli.jpg

Το ELVIRA VASELLI ήταν ένα μικρό φορτηγό σκάφος που είχε ναυπηγηθεί το 1912 στα ναυπηγεία C.H. Walker & Co. τα οποία ανήκαν στην εταιρία που ήταν και ιδιοκτήτης του πλοίου. Αρχικά έφερε το όνομα B.A.H.W. No.11 (όχι Νο.1 όπως αναφέρεται παραπάνω), τα αρχικά αυτά προέρχονταν από τις λέξεις Buenos Aires Harbour Works. Η εταιρία C.H. Walker είχε αναλάβει στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου, μια σειρά από έργα υποδομών στη Νότια Αμερική. Μεταξύ αυτών ήταν το σιδηροδρομικό δίκτυο της Αργεντινής αλλά και έργα επέκτασης στο λιμάνι του Μπουένος Άιρες. Στο πλαίσιο των αναγκών μεταφοράς και υποστήριξης που προέκυψαν από αυτές τις εργολαβίες ναυπηγήθηκαν μια σειρά σκαφών που έφεραν το όνομα B.A.H.W. ακολουθούμενο από ένα αριθμό.

Όταν ολοκλήρωσε το ρόλο του αυτό, τα αδελφά B.A.H.W. No.10 και Νο.11 πουλήθηκαν στη γαλλική Societe Miniere et Metallurgique de Penarroya που είχε την έδρα της στη Rouen και μετονομάστηκαν αντίστοιχα QUARTZ και ALUMINE. Η εταιρία αυτή είχε σειρά από μεταλλεία γαιάνθρακα στην Ισπανία και αλλού (όπως στο Λαύριο) και τα δυο πλοία προφανώς χρησίμευσαν στη μεταφορά γαιάνθρακα από αυτά.
Το 1931 και τα δυο πλοία αγοράστηκαν από την ιταλική εταιρία Dani & C. της Γένοβας και μετονομάστηκαν αντίστοιχα CATERINA DANI και PAOLO BEVERINI. Το 1936 πουλήθηκαν και το PAOLO BEVERINI (πρώην ALUMINE, B.A.H.W. No.11) περιήλθε στη S.A. Italiana Lavori Edilie Marittimi (SAILEM) και μετονομάστηκε ELVIRA VASELLI ενώ νηολογήθηκε στο Παλέρμο. Kατά τον Β’ Παγκόσμιο το πλοίο επιτάχθηκε από την ιταλική κυβέρνηση ως βοηθητικό και ως τέτοιο μετέφερε εφόδια για τις ανάγκες του ιταλικού στρατού στην Αλβανία και στην Ελλάδα. Αυτά μέχρι τις 28 Ιουλίου 1943 οπότε και βυθίστηκε από τα συμμαχικά αεροσκάφη στην Αλιμνιά.

Aξίζει να αναφέρουμε οτι το αδελφό B.A.H.W. No.10 βυθίστηκε και αυτό στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο. Το 1936 είχε μετονομαστεί σε DREHER, το 1938 σε TEALIA και με την ιταλική συνθηκολόγηση καταλήφθηκε από τους Γερμανούς και μετονομάστηκε TONI. Βυθίστηκε από τα συνδυσμένα πυρά των βρετανικών αντιτορπιλικών TROUBRIDGE και TUSCAN μεταξύ Κρήτης και Σαντορίνης στις 13 Σεπτεμβρίου 1944.

Το ναυάγιο του ELVIRA VASELLI έμεινε προσαραγμένο στα αβαθή και έτσι αναφέρεται (με το όνομα του) σε έγγραφο του Οργανισμού Ανελκύσεως Ναυαγίων του 1950. Η δε τοποθεσία του ναυαγίου αναφέρεται ως Κόλφον Χάλκης. Τελικά εκποιήθηκε στον εργολάβο Ηλία Αγγελάκο ο οποίος προχώρησε στην διάλυση του ναυαγίου.

H φημολογία για τη βύθιση ενός πλοίου από το ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ στην Αλιμνιά ασφαλώς δεν αφορά το ELVIRA VASELLI. Ο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ πραγματικά εκτόξευσε στις 30 Νοεμβρίου 1942 δυο τορπίλες ενάντια σε ένα ατμόπλοιο που βρισκόταν εντός του κόλπου της Αλιμνιάς. Το ατμόπλοιο που δέχτηκε την επίθεση του ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗ ήταν το ιταλικό φορτηγό πλοίο BUCINTORO το οποίο είχε εκτόπισμα 1.236 κόρων ολ.χωρητικότητας και μήκος 72,5 μέτρα.Το κατά πόσο επλήγη το BUCINTORO αποτελεί ένα επίσης ενδιαφέρον θέμα που μάλλον ξεφεύγει από το αντικείμενο του παρόντος θέματος.

[Πολικός]

Για όσους ενδιαφέρονται για το θέμα, στο τρέχον τεύχος του περιοδικού "Ναυτική Ελλάς" φιλοξενείται ένα άρθρο που περιγράφει την επίθεση του Υ/Β Παπανικολής στην Αλιμνιά και το τέλος των BUCINTORO και ELVIRA VASELLI.