Τα Ναυάγια του Νοτίου Πηλίου

[Dimitris Galon]

Με αφορμή τις συνεχείς προσπάθειες του Σ.Ε.Α. "ΤΗΘΥΣ", με σκοπό την συνεχή επιμόρφωση των μελών του και των φίλων του, αναρτώ στο φόρουμ του συλλόγου τον σύνδεσμο από όπου μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να κατεβάσουν μια πρωτόλεια έρευνα 35 περίπου σελίδων, η οποία αφορά τα „Ναυάγια του Νοτίου Πηλίου“.

Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2012, για τον καλό φίλο Πάρη Σοφό, και στηρίχθηκε στις τεκμηριωμένες πληροφορίες που προσφέρουν οι ιστορικές πηγές (πολεμικά ημερολόγια όλων των εμπόλεμων, βιβλία, συγγράμματα και εργασίες) για τα ναυάγια του νοτίου Πηλίου.

Πρόκειται για μια πρωτόλεια έρευνα, με ελάσσονα κενά τα οποία δεν έχουν ακόμη απόλυτα καλυφθεί. Το κυριότερο κενό ανάμεσα τους είναι η συμμαχική αεροπορική επίθεση της 13ης Οκτωβρίου 1944 στο λιμάνι του Βόλου, για την οποία θα υπάρξει στο μέλλον εμπεριστατωμένη ιστορική έρευνα και παρουσίαση.

Η εργασία αυτή απευθύνεται όχι μόνο στους φίλους δύτες που ασχολούνται πρωτίστως με τα ιστορικά ναυάγια, αλλά στο σύνολο της καταδυτικής κοινότητας καθώς είναι γνωστό ότι στα ναυάγια και στα υπολείμματα ναυαγίων η υποβρύχια ζωή είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Τέλος το γεγονός ότι στην εργασία αυτή αναφέρονται πολλά ναυάγια των οποίων η ύπαρξη δεν είναι καν γνωστή στο ευρύτερο κοινό, δίνει την δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους για την ιστορία να ανακαλύψουν τα γνωστά και άγνωστα ναυάγια του νοτίου Πηλίου.

Χαιρετώ και εύχομαι στους ενδιαφερόμενους καλό διάβασμα!
DG

[billy]

Καλησπέρα Δημήτρη,

Για κάποιο λόγο το link στο dropbox δεν δουλεύει

Β

[Dimitris Galon]

Καλησπέρα Billy.
Το τσέκαρα και λειτουργεί. Δεν ξέρω πως μπορώ να βοηθήσω;
Ισως να ήταν κάποιο πρόβλημα της στιγμής και τώρα να λειτουργέι και πάλι.
Αν παρ´ όλα αυτά δεν λειτουργεί θα μπορούσα να στο στείλω με ηλεκτρονικό μήνυμα αν αυτό είναι επιθυμητό.
Θα παρακαλούσα επίσης τους διαχειριστές να με κατατοπίσουν αν τυχόν υπάρχει κάποια εναλλακτική λύση.

DG

[ΚΑΡΕΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ]

ζζζζζζζ εορταζόμενε ! Λέει "this file is damaged and could not be repaired"

To άνοιξα όμως αποθηκεύοντας το σύνδεσμο με δεξί κλίκ

[Physalia]

Σε μένα (που μάλλον το άνοιξα τελευταία) ανοίγει μια χαρά! Ευχαριστούμε Δημήτρη!

[Dimitris Galon]

Αρχικό μήνυμα απο ΚΑΡΕΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Λέει "this file is damaged and could not be repaired"

Έτσι είναι Γιώργο. Το ίδιο έβγαλε και σε μένα. Αν το αγνοήσεις όμως και πατήσεις οκ, τότε ανοίγει κανονικά το κείμενο το οποίο φυσικά μπορείς να αποθηκεύσεις για το αρχείο σου.

Αρχικό μήνυμα απο Physalia

Ευχαριστούμε Δημήτρη!

Η προσφορά Μαρία εμπεριέχει στην ουσία της ευχαρίστηση.


DG

[alkis]

Ευχαριστούμε πολύ Δημήτρη !!!!!

[Explorer]

Είναι ευχάριστο να βλέπουμε να δημοσιεύονται νέες εργασίες γύρω από την ιστορία της ναυτιλίας και των ναυαγίων. Συγχαρητήρια για την προσπάθεια!
Θα ήθελα να προτρέψω και τα υπόλοιπα μέλη του Τηθύς που έχουν διάθεση για μια συζήτηση να σταθούν πάνω σε κάποια σημεία της παραπάνω εργασίας. Μιας και πρωτόλεια νομίζω ότι αξίζει να αφιερώσουμε όλοι λίγο από τον περιορισμένο και πολύτιμο χρόνο μας προκειμένου να βοηθηθεί και ο συγγραφέας στην περαιτέρω διαμόρφωση της.
Μια γενική διαπίστωση που εγώ έχω να κάνω έχει σχέση με τις συντομογραφίες που επιλέχτηκαν (Φ/Α, Ε/Α) και οι οποίες θεωρώ ότι δεν βοηθούν ιδιαίτερα τον αναγνώστη. Υποθέτω πως με το Φ/Α αναφέρεσαι στο Φορτηγό Ατμόπλοιο, του οποίου όμως η ορθή συντομογραφία είναι Φ/Γ Α/Π. Με το Ε/Α αν αναφέρεσαι σε Επιβατηγό Ατμόπλοιο τότε το δόκιμο είναι Ε/Γ Α/Π.

Με την ευκαιρία να αναφέρουμε ότι το Φ/Α LAUDON (σελίδα 6) δεν ήταν «Α»τμόπλοιο αλλά Δηζελόπλοιο, άρα Φ/Γ Δ/Π. Συγκεκριμένα το σκάφος ήταν ένα από τα ποταμόπλοια του Δούναβη που έπλευσαν στις 21 Ιουνίου 1944 μέσω τον Στενών στο Αιγαίο για να ενισχύσουν τις γερμανικές δυνάμεις. Το LAUDON έφερε δυο πεντακύλινδρες μηχανές ντήζελ μάρκας Φίατ που η καθεμία τους απέδιδε 350 ίππους. Σχετικά μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο «Das industrielle Erbe Niederösterreichs: Geschichte - Technik – Architektur».

Επίσης το «Φ/Α FAMILIE MERIKA» (σελίδα 6) σύμφωνα με το Lloyd’s Register λεγόταν FAMIGLIA MERICAκαι δεν ήταν φορτηγό ατμόπλοιο αλλά ήταν ένα ξύλινο τρικάταρτο ιστιοφόρο εξοπλισμένο με μια βοηθητική μηχανή ντήζελ. Επομένως το σωστό είναι Ι/Φ - Δ/Π.

Σε ότι αφορά το σημείο βύθισης του γερμανικού ανθυποβρυχιακού UJ.2110, δηλαδή του πρώην ελληνικού βοηθητικού ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΣ, αυτό δεν βυθίστηκε κατά το βομβαρδισμό του Βόλου της 13ης Οκτωβρίου 1944 όπως αναφέρεις στη σελίδα 6 του κειμένου. Παρά τις αντιξοότητες κατάφερε να φτάσει ως τη Θεσσαλονίκη, το τελευταίο σταθμό των υπολειμμάτων του γερμανικού στόλου του Αιγαίου. Εκεί το πλήρωμα του υπέστειλε τη σημαία στις 18 Οκτωβρίου και εντάχθηκε στο 607ο Τάγμα Ναυτικής Ασφάλειας. Όσο για το σκάφος, αυτό παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη όπου αυτοβυθίστηκε στις 26 Οκτωβρίου προκειμένου να μην πέσει σε συμμαχικά χέρια. Σχετικά αναφορά γίνεται και στο βιβλίο του Ρ. Schenk «Πόλεμος στο Αιγαίο 1941-1945» με την ημερομηνία αυτοβύθισης να αναφέρεται ως η 31η Οκτωβρίου.

Παραμένω στην ίδια παράγραφο της σελίδας 6, όπου αναφέρεις ορισμένα από τα πιο σημαντικά σκάφη που βυθίστηκαν κατά το συμμαχικό βομβαρδισμό του Βόλου στις 13 Οκτωβρίου 1944. Δεν βλέπω κάποια αναφορά σε μια από τις πιο σημαντικές ναυτικές μονάδες που απωλέσθησαν εκεί, δηλαδή στο τορπιλοβόλο ΤΑ-38 (πρώην ιταλικό SPADA). Σύμφωνα με το «Τα Ναυάγια στις Ελληνικές Θάλασσες» το πλοίο – πλέοντας μαζί με το ΤΑ-39 - είχε δεχθεί αεροπορική επίθεση στις 9 Οκτωβρίου στο στενό του Τρίκερι και έπαθε σοβαρές ζημιές με αποτέλεσμα να χρειασθεί να ρυμουλκηθεί από το ΤΑ-39 στο Βόλο. Εκεί δέχτηκε νέα επίθεση και τελικά αυτοβυθίστηκε στις 13 Οκτωβρίου 1944. Στο «Πόλεμος στο Αιγαίο 1941-1945» διαβάζουμε ότι «κατέστη αναγκαίο να ανατιναχθεί, μετά από τις ζημιές που υπέστη λόγω προσάραξης πάνω σε ένα ναυάγιο στο Βόλο». Ο δε Groner επιβεβαιώνει τα παραπάνω και προσθέτει ότι η προσάραξη έγινε την 8η Οκτωβρίου ενώ δίνει ως στίγμα του σημείου της αυτοβύθισης την είσοδο του λιμένος Βόλου.
Το ναυάγιο του σκάφους αναφέρεται και στο αρχείο του Ιωάννη Μελισσηνού με τα ναυάγια που απασχόλησαν μεταπολεμικά τον ΟΑΝ, περιγραφόμενο ως «Μη ανελκυσθέντα… Α/Τ ιταλικόν, τον. 1000, είσοδος λιμ.Βόλου».

Μια ακόμη λεπτομέρεια, μιας και καλό να είναι αποδίδουμε τα ιστορικά στοιχεία πλήρως και σωστά, αφορά το «Φ/Α ΤΕΤΗ ΣΙΓΑΛΑ» και τον τόπο βύθισης του. Το Φ/Γ Α/Π στην πραγματικότητα ονομαζόταν απλά ΤΕΤΗ και αναφερόταν ως «Τέτη Σιγάλα» προκειμένου να διαφοροποιείται από άλλα «Τέτη» και να του αποδίδεται και το όνομα του πλοιοκτήτη που βέβαια ήταν η οικογένεια Σιγάλα. Το όνομα που έφερε το σκάφος ήταν αυτό της κόρης της Καδιώ Σιγάλα, της ελληνίδας εφοπλίστριας που σημάδεψε με τη δράση της τα χρόνια του μεσοπολέμου αλλά και των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών. Όποιος ενδιαφέρεται να διαβάσει περισσότερα υπάρχει το εξαιρετικό βιβλίο με τίτλο «Η πάνω μεριά του κόσμου» της εγγονής της Καδιώ Κολύμβα.
Πιο σημαντικό είναι να αναφέρουμε τη σωστή ημερομηνία βύθισης του ΤΕΤΗ, η οποία δεν είναι στις 16 Οκτωβρίου 1944 όπως αναφέρεις (σελίδα 6) αλλά στις 16 Οκτωβρίου 1942.
Το ΤΕΤΗ διαλύθηκε μεταπολεμικά από ένα συνεργείο που χρησιμοποιήσει τον πλωτό γερανό ΗΡΑΚΛΗΣ. Στο Β’ τόμο του «Τα Ναυάγια στις Ελληνικές Θάλασσες» περιγράφεται με αρκετή λεπτομέρεια πως το 1952 βυθίστηκε ο Π/Γ ΗΡΑΚΛΗΣ κατά τη διάρκεια της παραμονής του πλησίον του ναυαγίου του ΤΕΤΗ. Πιο συγκεκριμένα, η τοποθεσία που βυθίστηκε είναι η Παλαιά Μιτζέλα και πιο συγκεκριμένα ο όρμος Νταμούχαρι, περίπου 4 μίλια βόρεια από τη Ζαγορά. Σε σχέση με τον πλωτό γερανό ΗΡΑΚΛΗΣ, αυτός ανελκύστηκε και επανήλθε στα καθήκοντα του έχοντας περιέλθει από το 1953 στην ιδιοκτησία της οικογένειας Μάτσα.

Μια άλλη διόρθωση που υποθέτω οτι πρέπει να γίνει αφορά τόσο το P.L.M.24 όσο και το P.L.M.16. Τα δυο πλοία δεν ναυπηγήθηκαν για τη «Société Nationale d'Affrètement» αλλά για τη «Chemins de fer Paris Lyon Marseille». Πέρασαν στην ιδιοκτησία της πρώτης όταν η δεύτερη εθνικοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του τριάντα.
Αξίζει επίσης να αναφερθεί πως τα πλοία της σιδηροδρομικής εταιρίας «Chemins de fer Paris Lyon Marseille» έφεραν τα αρχικά του P.L.M.και έναν αύξων αριθμό, όπου το P.L.M. αφορά τα αρχικά των πόλεων Paris Lyon Marseille που εξυπηρετούσε η σιδηροδρομική γραμμή της εταιρίας. Η εταιρία είχε στραφεί στον εφοπλισμό προκειμένου να μεταφέρει τους άνθρακες που ήταν απαραίτητοι για την κίνηση των τραίνων της.
Ως προς το σημείο βύθισης του P.L.M.24, εκτιμώ πως δεν θα βοηθήσουν οι γηραιοί κάτοικοι του Πηλίου αλλά οι αντίστοιχοι της βόρειας Εύβοιας. Ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά περί εκποίησης του ναυαγίου από τον Ο.Α.Ν. μεταπολεμικά. Αν επιτρέπεις, πως προκύπτει αυτή η πληροφορία τη στιγμή που δεν είναι γνωστό καν το σημείο που προσάραξε; Μου προκαλεί απορία διότι ο Ο.Α.Ν. όταν εκποιούσε ένα ναυάγιο ανέφερε και τον τόπο που αυτό βρισκόταν.

Θα με συγχωρέσετε για την εμμονή μου σε λεπτομέρειες, αλλά οφείλουμε να καταγράφουμε τα ιστορικά γεγονότα όπως συνέβησαν, προκειμένου να μην διατηρούμε ή δημιουργούμε λάθος «αποτυπώσεις» για τους επόμενους ερευνητές. Έτσι πρέπει να διορθώσουμε και την αναφορά στο «γερμανικό … F.77 TERGESTE» (σελίδα 17). Το σκάφος δεν ονομαζόταν F.77 TERGESTE αλλά απλά TERGESTE και από τον καιρό που είχε επιταχθεί έφερε το διακριτικό F.77. Πιο σημαντική είναι η διόρθωση ότι το σκάφος δεν ήταν γερμανικό αλλά ιταλικό. Είχε ναυπηγηθεί το 1913 στα ναυπηγεία J. e A. van der Schuyt στο Papendrecht για να κάνει ακτοπλοΐα στην Αδριατική για λογαριασμό της τότε Αυστο-ουγγρικής Navigazione Capodistriana. Μετά τον Α’ παγκόσμιο το πλοίο ύψωσε ιταλική σημαία και επιτάχθηκε στις 11 Μαΐου 1940 από το ιταλικό ΠΝ.
Λίγες μέρες μετά τη βύθιση του από το ΚΑΤΣΩΝΗΣ το πλοίο ανελκύστηκε αλλά όχι από τους γερμανούς όπως αναφέρεται στο κείμενο. Συνέχισε να υπηρετεί τους ιταλούς μέχρι που βυθίστηκε στην Κέρκυρα στις 18 Σεπτεμβρίου 1943 από γερμανικά αεροσκάφη.

Σε σχέση με το ιστορικό του ΤΑ-18 (πρώην SOLFERINO) μου κίνησε το ενδιαφέρον η φράση στη σελίδα 31 «Μετά από σύντομη δράση σαν συνοδευτικό νηοπομπών, μετονομάστηκε σε TA 18». Στο βιβλίο «The German fleet at war, 1939-1945» καθώς και σε άλλες πηγές, αναφέρεται ότι το πλοίο αρχικά έτυχε «κανιβαλισμού», δηλαδή χρησίμευσε ως πηγή ανταλλακτικών για τα υπόλοιπα ιταλικά τορπιλοβόλα που έπεσαν στα χέρια των γερμανών. Τελικά το πλοίο ενεργοποιήθηκε στις 25 Ιουλίου 1944 αν και μάλλον δεν ανέλαβε δράση παρά στις 31 Αυγούστου. Αν ο ιστορικός Vincent O’Hara έχει δίκιο τότε το ΤΑ-18 δεν μπορεί να έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις των Δωδεκανήσων όπως γράφεις στο κείμενο.
Η δε βύθιση του πλοίου, όπως περιγράφεται στο ίδιο βιβλίο (παράγραφος «Action off Skiathos») δεν αφήνει πολλά περιθώρια για το πώς βυθίστηκε. Το βιβλίο αναφέρει πως στις 19 Οκτωβρίου το ΤΑ-18 προσάραξε συνέπεια των ζημιών που του προκάλεσαν τα βρετανικά αντιτορπιλικά TUSCAN και TERMAGANT. Μάλιστα τα μέλη του πληρώματος του αιχμαλωτίστηκαν και κάποιοι σκοτώθηκαν από έλληνες αντάρτες.
Και άλλες πηγές, όχι μόνο βρετανικές όπως αναφέρεις, αλλά και γερμανικές π.χ. Groner (German Warships 1939-1945) ή Schenk (Πόλεμος στο Αιγαίο 1941-1945) αναφέρουν ότι το πλοίο επλήγη από τα ίδια βρετανικά αντιτορπιλικά νότια του Βόλου. Ομοίως και όλες οι γερμανικές ιστοσελίδες, όπως π.χ. η german-navy.de, καθώς και οι ιταλικές, κάνουν λόγο για προσάραξη νότια του Βόλου.
Νομίζω πως η όποια αναφορά των γερμανικών πολεμικών ημερολογίων σε αύτανδρη βύθιση από νάρκη αποτελεί λάθος, κάτι μάλλον αναμενόμενο αν αναλογιστεί κανείς τον πανικό και τη σύγχυση κάτω από την οποία λαμβάνονταν οι όποιες πληροφορίες κατά την περίοδο της υποχώρησης τους. Δεν είναι εξάλλου το μόνο λάθος που έχουμε δει στα εν λόγο ημερολόγια και θα πρέπει να τα προσεγγίζουμε με κριτική σκοπιά.
Αξίζει πάντως να αναφέρουμε πως την εξουδετέρωση του ΤΑ-18 υλοποίησε ως κυβερνήτης του Α/Τ TERMAGANT ο περίφημος Jack Scatchard, γνωστός στα πληρώματα του ως «Black Jack», ένας εξαιρετικός αξιωματικός του βρετανικού ΠΝ που έφτασε ως το βαθμό του Υποναυάρχου. Ίσως με τη βύθιση του ΤΑ-18 να εκδικήθηκε και τη βύθιση του Α/Τ KASHMIR στο οποίο υπηρετούσε όταν βυθίστηκε από γερμανικά «στούκα» στα νότια της Κρήτης το Μάιο του 1941.

Η επιλογή των πλοίων που παρουσιάστηκαν στην πρωτόλεια εργασία σαφέστατα αποτελεί μια επιλογή του δημιουργού, αλλά οφείλω να πω ότι η συγκεκριμένη επιλογή είναι κάπως «οπισθοβαρής», με την έννοια ότι αναφέρονται κυρίως πλοία που βυθίστηκαν κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από το κείμενο δε απουσιάζει κάποια αναφορά σε ορισμένα από τα προγενέστερα ναυάγια του Πηλίου. Εντύπωση μου κάνει πάντως η πλήρης απουσία του – κατά τη γνώμη μου – πιο ιστορικού ναυαγίου εμπορικού πλοίου της περιοχής.

[ΚΑΡΕΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ]

Αρχικό μήνυμα απο Explorer

Είναι ευχάριστο να βλέπουμε να δημοσιεύονται νέες εργασίες γύρω από την ιστορία της ναυτιλίας και των ναυαγίων. Συγχαρητήρια για την προσπάθεια!
Θα ήθελα να προτρέψω και τα υπόλοιπα μέλη του Τηθύς που έχουν διάθεση για μια συζήτηση να σταθούν πάνω σε κάποια σημεία της παραπάνω εργασίας. Μιας και πρωτόλεια νομίζω ότι αξίζει να αφιερώσουμε όλοι λίγο από τον περιορισμένο και πολύτιμο χρόνο μας προκειμένου να βοηθηθεί και ο συγγραφέας στην περαιτέρω διαμόρφωση της.

Aγαπητέ Explorer μπαίνω στην κουβέντα ορμώμενος από το παραπάνω σου σχόλιο. Προσωπικά δε στέκομαι σε λεπτομέρειες αλλά δεν με χαλάει καθόλου όταν κάποιος έχει τη διάθεση να διορθώσει-προσθέσει-ολοκληρώσει μια έρευνα.
Όπως είπες το πόσο σημαντικό είναι ένα ναυάγιο για τον καθένα μας περιέχει και προσωπικά κριτήρια. Για εμένα σημαντικό είναι κατ' αρχήν ένα ναυάγιο που υπάρχει, έτσι μπορούμε να το εντοπίσουμε και στη συνέχεια να το βουτήξουμε αν είναι σε προσιτό βάθος.
Μετά σημαντικό ναυάγιο θα μπορούσε να είναι ένα υπερωκεάνειο, ένα καράβι πολεμικό με ένδοξη ιστορία, ένα υποβρύχιο κλπ .
Όσον αφορά την περιοχή δεν έχω ασχοληθεί ιδιαίτερα εκτός από την έρευνα που είχαμε κάνει παλιά με τον Πάρη προσπαθώντας να αξιοποιήσουμε πληροφορίες δικές του και δικές μου για τον εντοπισμό του Volos. Είχαμε κάνει μια κατάδυση εκεί προσπαθώντας να το εντοπίσουμε χωρίς επιτυχία -και πρέπει να το "χάσαμε " για λίγα μέτρα- και μια μετέπειτα αφού εντοπίστηκε...
Σημαντικό προσωπικά θεωρώ και το ναυάγιο του τσιμεντόπλοιου που υπήρχε μισοβυθισμένο στο λιμάνι του Βόλου αλλά πλέον έχει ανελκυστεί.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις αλλά και από τη φωτό που δημοσιεύω παρακάτω φαίνεται να είναι ένα σημαντικό τσιμεντόπλοιο το General Jacob 3.
Έχοντας πληροφορίες για το ναυάγιο από το φίλο μου Βολιώτη ποτοποιό Σπύρο Μπάρδη επισκεύτηκα το μέρος που βρισκόταν ημιβυθισμένο το πλοίο και συνάντησα τον κ. Γρηγόρη Καρταπάνη ιδιοκτήτη καρνάγιου στην περιοχή που μου έδωσε μια φωτογραφία από τα παιδικά του χρόνια με φόντο το τσιμεντόπλοιο.
Είχα ανοίξει ένα θέμα για τα τσιμεντόπλοια στο forum Shipfriends και όποιος επιθυμεί μπορεί να διαβάσει εκεί αρκετά ενδιαφέροντα για τα τσιμεντόπλοια αλλά και για το συγκεκριμένο πλοίο .
http://www.shipfriends.gr/forum/topi...F%CE%B9%CE%B1/
Σημαντικό για μένα σε αυτό το ναυάγιο είναι η διαφορετικότητά του και η σπανιότητά του που έγκειται στην περίεργη από σκυρόδεμα κατασκευή του.

Αρχικό μήνυμα απο Explorer

Εντύπωση μου κάνει πάντως η πλήρης απουσία του – κατά τη γνώμη μου – πιο ιστορικού ναυαγίου εμπορικού πλοίου της περιοχής.

Ωραία λοιπόν, ευκαιρία να μάθουμε και για το ναυάγιο που θεωρείς πολύ σημαντικό. Αναμένουμε...

[Dimitris Galon]

Αγαπητέ Explorer σε χαιρετώ.

Κατ΄ αρχάς σε ευχαριστώ για την συμμετοχή σου, τις συμπληρώσεις σου, τις παρατηρήσεις σου και τις ενίοτε διορθώσεις σου στο πρωτόλειο κείμενο για τα Ναυάγια του Νοτίου Πηλίου. Πράγματι έχεις δίκιο με την γενική διαπίστωση σου ότι οι από εμένα χρησιμοποιηθείσες συντομογραφίες των διαφόρων τύπων πλοίων, δεν βοηθούν τον αναγνώστη και σίγουρα θα πρέπει να μετατραπούν στις δόκιμες συντομογραφίες που εσύ ανέφερες, όπως Φ/Γ Α/Π, Ε/Γ Α/Π, Ι/Φ Δ/Π, Δ/Ξ κ.λπ. Επίσης πράγματι το UJ-2110 δεν βυθίστηκε στον Βόλο κατά την συμμαχική επίθεση της 13.10.1944, αλλά με μεγάλες ζημιές κατάφερε να φθάσει στην Θεσσαλονίκη όπου τέθηκε εκτός υπηρεσίας στις 19.10.1944 και αυτοβυθίστηκε στις 26.10.1944 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης από τον υποχωρούντα γερμανικό στρατό. Τέλος το FAM. MERICA ήταν πράγματι πετρελαιοκίνητο πλοίο (γερμ. Motorsegler).

Όπως ανέφερα στο αρχικό μου μήνυμα η εργασία αυτή είναι «μια πρωτόλεια έρευνα, με ελάσσονα κενά τα οποία δεν έχουν ακόμη απόλυτα καλυφθεί. Το κυριότερο κενό ανάμεσα τους είναι η συμμαχική αεροπορική επίθεση της 13ης Οκτωβρίου 1944 στο λιμάνι του Βόλου, για την οποία θα υπάρξει στο μέλλον εμπεριστατωμένη ιστορική έρευνα και παρουσίαση.» Ο λόγος για την μη αναφορά της συμμαχικής επίθεσης της 13.10.1944 είναι η πληθώρα των πλοίων που χάθηκαν, οι εν μέρει αντικρουόμενες πληροφορίες και η διασταύρωση των απωλειών με τα διάφορα πολεμικά ημερολόγια των εκάστοτε μονάδων. Όταν το κομμάτι αυτό αποπερατωθεί θα ενσωματωθεί στην εργασία αυτή και ελπίζω ότι θα καλύψει τις ενστάσεις σου, αν όχι εδώ είμαστε για να διευθετήσουμε τις αντιθέσεις που πιθανώς προκύψουν. Στο κομμάτι αυτό θα βρίσκονται φυσικά ολοκληρωμένες αναφορές για όλα όσα ανέφερες όπως την προσάραξη του ΤΑ-38 την νύχτα της 8ης προς την 9η Οκτωβρίου του ΄44 κοντά στο Σούνιο, την καταστροφή του πηδαλίου του, την ρυμούλκηση του από το ΤΑ-39 στην Καβαλιανή, μετά στην Χαλκίδα όπου δέχτηκε επίθεση από συμμαχικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη και μετά στον Βόλο, καθώς και το τέλος του πλοίου. Το ΤΕΤΗ ΣΙΓΑΛΑ βυθίστηκε φυσικά στις 16.10.1942 και όχι στις 16.10.1944, χρονολογία η οποία γράφτηκε εκ΄ παραδρομής.

Πριν τελειώσω θα ήθελα να αναφερθώ λίγο πιο διεξοδικά στο θέμα του ΤΑ-18 και του ιταλικού SOLFERINO.

Σύμφωνα με τα ημερολόγια του Ναυαρχείου Αιγαίου ( Admiral Ägäis) και του 9ου Στολίσκου Τορπιλοβόλων (9. T-Boot-Flottille) το ιταλικό SOLFERINO μαζί με το ιταλ. CASTELFIDARDO παραδόθηκαν στις 14.9.1943 στον γερμανικό στρατό στην Σούδα. Στις 16.9.43 ύψωσαν την γερμανική σημαία και ξεκίνησαν σε νηοπομπή για τον Πειραιά όπου έφθασαν την ίδια ημέρα στις τέσσερις το απόγευμα. Στις 17.9.43 τα πλοία άλλαξαν όνομα σε ODYSSEUS το CASTELFIDARDO και σε AGAMEMNON το SOLFERINO (το CALATAFIMI σε ACHILLES). Στις 20.9.43 το SOLFERINO εντάχθηκε μαζί με τα CASTELFIDARDO, SAN MARTINO, CRISPI και TURBINE στον 9ο Στολίσκο Τορπιλοβόλων της Kriegsmarine. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του πολεμικού ημερολογίου της μονάδας, από τις 11-13.10.1943 το πλοίο εκτέλεσε δοκιμαστικούς πλόες κάτω από την επιτήρηση του αρχιμηχανικού (L.I.) Junge ο οποίος ανέφερε ότι έπρεπε να αλλαχθούν δυο λέβητες του πλοίου. Στην συνέχεια το SOLFERINO στάλθηκε για επισκευές στην Σαλαμίνα. Στις 25.10.1943 τα πλοία του 9ου Στολίσκου Τορπιλοβόλων άλλαξαν ονομασίες ως εξής: TURBINE σε TA-14, CRISPI σε TA-17, CASTELFIDARDO σε TA-16, SAN MARTINO σε TA-18, SOLFERINO σε TA-19, CALATAFIMI σε TA-15. Ανάμεσα στις 19-27.10.1943 δυο λέβητες του SOLFERINO εγκαταστάθηκαν στα πλοία Κ1 και Κ2. Στις 25.7.1944 το SOLFERINO μπήκε σε υπηρεσία, σαν ΤΑ-18, κάτω από τις διαταγές του υποπλοιάρχου (Kptlt.) Schmidt. Στις 28.7.1944 πραγματοποίησε την πρώτη του δοκιμή και αναχώρησε την ίδια ημέρα, σαν συνοδευτικό ενταγμένο σε αποστολή, για την Σούδα.

Το ΤΑ-18 που συμμετείχε στις επιχειρήσεις της Δωδεκανήσου το φθινόπωρο του 1943 ήταν το ιταλικό SAN MARTINO, το οποίο στις 25.10.1943 μετονομάστηκε σε ΤΑ-18, στις 16.11.1943 σε ΤΑ-17, δέχτηκε αεροπορική επίθεση στο λιμάνι του Πειραιά στις 18.9.1944 με αποτέλεσμα να πάθει μεγάλες ζημιές και τελικά να βυθιστεί στην θέση που βρισκόταν από νέα συμμαχική αεροπορική επίθεση στις 12.10.1944.

Από την πρωτόλεια αυτή εργασία λείπουν αρκετά πλοία τα οποία βυθίστηκαν προπολεμικά και μεταπολεμικά στην περιοχή. Όπως όμως αναφέρθηκε, πρόκειται για μια μη ολοκληρωμένη εργασία η οποία σκοπό έχει να συμπεριλάβει όλα τα πλοία που βυθίστηκαν στην προαναφερόμενη περιοχή. Έτσι κάθε συνεισφορά και κάθε πληροφορία, η οποία θα εμπλούτιζε την εργασία αυτή στηριγμένη σε αυτό που ανέφερες «οφείλουμε να καταγράφουμε τα ιστορικά γεγονότα όπως συνέβησαν, προκειμένου να μην διατηρούμε ή δημιουργούμε λάθος «αποτυπώσεις» για τους επόμενους ερευνητές» είναι απόλυτα ευπρόσδεκτη και με χαρά μου θα την ενσωματώσω στην προϋπάρχουσα εργασία, όταν αυτή ανταποκρίνεται στις ερευνητικές προδιαγραφές. Επίσης ευπρόσδεκτη είναι και η συμπλήρωση του ονόματος του πλοίου που αναφέρεις στην δήλωσή σου «Εντύπωση μου κάνει πάντως η πλήρης απουσία του – κατά τη γνώμη μου – πιο ιστορικού ναυαγίου εμπορικού πλοίου της περιοχής.»

Ίσως τέλος οι αναφορές στον Gröner θα έπρεπε να αναφέρουν σωστά το όνομα του ερευνητή (Gröner ή Groener) για να αποφευχθούν τυχών λάθη σε περίπτωση αναζήτησης στην βιβλιογραφία.

Χαιρετώ και ευχαριστώ για τις ιστορικά σωστές τοποθετήσεις και πληροφορίες σου.
DG