ΑΠ 250/2010 Θάνατος δύτη από αμέλεια

[Κατερινα]

Σας παραθέτω κάποια αποσπάσματα της με αριθ. 250/2010 απόφασης του Αρείου Πάγου, την οποία εγώ προσωπικά βρήκα ενδιαφέρουσα. Υπογραμμίσεις και εντός παρενθέσεως σχόλια είναι δικά μου (ολόκληρο το κείμενο της απόφασης εδώ www.areiospagos.gr/.../apofaseis_DISPLAY.asp?...250_2010)
Κατ αρχάς κάποια νομικίστικα της απόφασης για να σας βάλω στο κλίμα

»……. για τη θεμελίωση της αξιόποινης πράξεως της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, απαιτείται η διαπίστωση, αφενός μεν ότι ο δράστης δεν κατέβαλε την απαιτούμενη κατά αντικειμενική κρίση προσοχή, την οποία οφείλει να καταβάλει κάθε μετρίως συνετός και ευσυνείδητος άνθρωπος, κάτω από τις ίδιες πραγματικές καταστάσεις, με βάση τους νομικούς κανόνες, τις συνήθειες που επικρατούν στις συναλλαγές, την κοινή πείρα, τη λογική και τη συνηθισμένη πορεία των πραγμάτων και αφετέρου, ότι είχε τη δυνατότητα να προβλέψει και αποφύγει το αξιόποινο αποτέλεσμα, το οποίο πρέπει να τελεί σε αντικειμενικό αιτιώδη σύνδεσμο με την πράξη ή την παράλειψη. ………………...
Κατά τη διάταξη του άρθρ 15 ΚΠ, όπου ο νόμος για την ύπαρξη αξιόποινης πράξης, απαιτεί να έχει επέλθει ορισμένο αποτέλεσμα, η μη αποτροπή του, τιμωρείται όπως η πρόκλησή του με ενέργεια, αν ο υπαίτιος της παράλειψης, είχε ιδιαίτερη (δηλαδή ειδική και όχι γενική) νομική υποχρέωση να παρεμποδίσει την επέλευση του αποτελέσματος. Η ιδιαίτερη αυτή νομική υποχρέωση (προς ενέργεια τείνουσα στην παρεμπόδιση του αποτελέσματος), μπορεί να πηγάζει από ρητή διάταξη νόμου ή από σύμπλεγμα νομικών καθηκόντων, που συνδέονται με ορισμένη έννομη σχέση του υπόχρεου ή από σύμβαση ή από ορισμένη προηγούμενη συμπεριφορά του, από την οποία δημιουργήθηκε ο κίνδυνος επέλευσης του εγκληματικού αποτελέσματος. …..
Εξάλλου, η απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής αποφάσεως, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ` του ιδίου Κώδικα λόγο αναιρέσεως, υπάρχει, προκειμένου για καταδικαστική απόφαση, όταν εκτίθενται σε αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος για το οποίο καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος,…»

Τώρα τα πραγματικά περιστατικά, όπως τα δέχθηκε η αναιρεσιβαλόμενη υπ` αριθ. 1734/2008 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών
"Ο πρώτος κατηγορούμενος Χ1 κατά τον κρίσιμο χρόνο της 24.3.2002 ήταν Πρόεδρος, Διευθύνων Σύμβουλος και νόμιμος εκπρόσωπος της εδρεύουσας στη νήσο ... Ν. ... ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "...........................". Η τελευταία διατηρούσε στη νήσο ... μονάδα ιχθυογεννητικού σταθμού παραγωγής γόνου ιχθύων. Για τις ανάγκες λειτουργίας της είχε προσλάβει ως δύτη το έτος 1991 με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου τον ΑΑ. Από τότε τον απασχολούσε συνεχώς με την ιδιότητα αυτή. Ο ανωτέρω έκανε καταδύσεις στην περιοχή των κλωβών κατ` εντολή και για λογαριασμό της εργοδότριας εταιρείας, προκειμένου να ελέγχει αυτούς και να προβαίνει σε επιδιόρθωσή τους στην περίπτωση που υφίσταντο βλάβες από οιαδήποτε αιτία. Ο πρώτος κατηγορούμενος, με την παραπάνω ιδιότητα του εργοδότη, ασκούσε την άμεση εποπτεία του προσωπικού και ήταν υποχρεωμένος να επιμελείται στα πλαίσια της εύρυθμης και σύμφωνης με τους ισχύοντες κανονισμούς τη νόμιμη λειτουργία της εταιρίας στον τομέα της παραγωγικής διαδικασίας των εκτρεφομένων ιχθύων, καθώς επίσης να λαμβάνει τα απαιτούμενα μέτρα για την προστασία του δύτη, που καταδυόταν στους ιχθυοκλωβούς, σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 9 του υπ` αριθμ. 3131/1/20/95 Γενικού Κανονισμού Λιμένα (ΦΕΚ Β` 978). ….., σύμφωνα με την παράγραφο 8 περ. δ` του ίδιου Κανονισμού, ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ διαδοχικών καταδύσεων πρέπει να είναι τέτοιος, ώστε ο οργανισμός του δύτη να έχει απαλλαγεί απολύτως από το διαλυμένο άζωτο ή να έχει μικρή ποσότητα που να είναι γνωστή στον επόπτη και δύτη, από τους πίνακες των διαδοχικών καταδύσεων ή και το αποσυμπιεσόμετρο. Η δε μικρή αυτή ποσότητα πρέπει να υπολογιστεί για την επόμενη κατάδυση. Ο πρώτος κατηγορούμενος ασκούσε την εποπτεία στο προσωπικό και στη λειτουργία της ιχθυοπαραγωγικής μονάδας από την ίδρυσή της. Είχε δε, ενόψει των ανωτέρω, ιδιαίτερη νομική υποχρέωση ως εργοδότης του δύτη να μεριμνά ….. να μεσολαβεί μεταξύ διαδοχικών καταδύσεων τέτοιος χρόνος ώστε ο οργανισμός να έχει απολύτως απαλλαγεί από το διαλυμένο άζωτο. ….
Στις 24-3-2002 ο δύτης ΑΑ μετέβη στο χώρο της εργασίας του προκειμένου να καταδυθεί για να διενεργήσει έλεγχο των κλωβών. Πράγματι, περί ώρα 10.30 καταδύθηκε σε βάθος 18 μέτρων, όπου βρισκόταν οι κλωβοί και αναδύθηκε στις 10.40-11.10 περίπου». (επομένως χρόνος βυθού κάπου μεταξύ στα δέκα και στα σαράντα λεπτά)
Στη συνέχεια δε, περί ώρα 11.30 (χρόνος επιφανείας κάπου μεταξύ πενήντα και είκοσι λεπτών, περίπου) καταδύθηκε εκ νέου στο ίδιο βάθος Μολονότι δε ενεργούσε την κατάδυση αυτή κατ` εντολή και για λογαριασμό της εργοδότριας εταιρίας, οι κατηγορούμενοι ……..δεν απέτρεψαν τον δύτη να ενεργήσει τη δεύτερη διαδοχική κατάδυση, καίτοι μεταξύ των δύο καταδύσεων δεν είχε μεσολαβήσει ικανός χρόνος προς αποτοξίνωση του οργανισμού του από το άζωτο και αναζωογόνηση των δυνάμεών του προς αποτροπή του κινδύνου, με αποτέλεσμα να υποστεί καρδιακό επεισόδιο οφειλόμενο στη συγκέντρωση φυσαλίδων στην καρδιά. Οι παραλείψεις αυτές είχαν σαν αποτέλεσμα να υποστεί ο ΑΑ λόγω απόφραξης της εμπρόσθιας στεφανιαίας αρτηρίας οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου εντός του θαλασσίου ύδατος σε βάθος 18 μέτρων και στη συνέχεια ανακοπή της καρδιακής λειτουργίας, από την οποία ως μόνη ενεργό αιτία επήλθε ο θάνατος αυτού. ………………...
Τέλος, το αίτημα των κατηγορουμένων να κληθούν και εξεταστούν ως μάρτυρες πρόσωπα με ειδικές γνώσεις για τη νόσο των δυτών, κατ` άρθρο 203 ΚΠΔ, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον η μαρτυρία αυτών δεν κρίνεται αναγκαία για την ανακάλυψη της αλήθειας. Επίσης, το αίτημα των κατηγορουμένων περί αναβολής της δίκης προκειμένου να διενεργηθεί πραγματογνωμοσύνη για να εξακριβωθούν τα ακριβή αίτια του θανάτου του ΑΑ, πρέπει να απορριφθεί, καθότι η πραγματογνωμοσύνη δεν πρόκειται να εισφέρει απολύτως τίποτε περισσότερο από τα αποδεικτικά μέσα που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου.
Επομένως, πρέπει vα κηρυχθούν ένοχοι οι κατηγορούμενοι ….".
Καταλήγει ο Άρειος Πάγος : «Με βάση τις παραδοχές αυτές, το Δικαστήριο της ουσίας, διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη κατά το Σύνταγμα και τον ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκτίθενται σε αυτή, με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα προκύψαντα από τη διαδικασία πραγματικά περιστατικά, που συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος,»

(Βγήκε σεντόνι αλλά δεν μπορούσα να «κόψω» παραπάνω)
Ετοιμάζω κάποιο σχολιασμό της απόφασης αυτής και θα εκτιμούσα οποιαδήποτε άποψη

[Σώτος Χριστοδούλου]

Κατερίνα περιμένω τον σχολιασμό σου. Εχει αρκετό ενδιαφέρον πάντως και σηκώνει κάποια συζήτηση.

[DHMHTRHS]

εκτός επό την μη αποτροπή του δύτη να καταδυθεί τους καταλόγησε και την έλλειψη συνθηκών ασφαλείας!!

[Κατερινα]

[FONT='Times New Roman','serif']Η - άλλη - έλλειψη συνθηκών ασφαλείας που τους καταλογίζεται στην απόφαση είναι η παραβίαση των διατάξεων για την ασφαλή σύνθεση καταδυτικού συνεργείου (ένας επόπτης και δύο δύτες, εκ των οποίων ο ένας ενεργεί καθήκοντα δύτη ασφαλείας). Παρέλειψα τα σχετικά χωρία στα αποσπάσματα που παρέθεσα γιατί θεωρώ ότι σε αυτό το σημείο η απόφαση είναι επαρκως αιτιολογημένη.[/font]
[FONT='Times New Roman','serif']Ο προβληματισμός μου έγκειται στο κατά πόσο η απόφαση είναι «εμπεριστατωμένη και χωρίς λογικά κενά ή ασάφειες» όταν, προσδιορίζοντας το χρόνο βυθού κάπου μεταξύ 10 και 50 λεπτών – αυτό στον πίνακά μου μου δίνει 18 διαφορετικές ομάδες αζώτου – και το χρόνο επιφανείας κάπου μεταξύ των 20 και των 50 λεπτών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «μεταξύ της αρχικής κατάδυσής και της μοιραίας κατάδυσης δεν μεσολάβησε ικανός χρόνος προς αποτοξίνωση του οργανισμού του από το άζωτο και αναζωογόνηση των δυνάμεών»[/font]

[fivos]

Κατερίνα προφανώς μπάζει από παντού αυτή η απόφαση και δημιουργεί πολλά ερωτηματικά.
Πιστεύω μάλιστα πως (θα έπρεπε να) είναι σε θέση να την αμφισβητήσει ακόμη και ένας φρέσκος δύτης OW με τις γνώσεις που έχει αποκτήσει στο πρώτο του σχολείο:

α) άλλο χρόνος βυθού 10 άλλο 40 λεπτά
β) άλλο χρόνος επιφανείας 50 και άλλο 20
γ) δε μας λέει τίποτα για το χρόνο βυθού της δεύτερης (και μοιραίας) βουτιάς

Μου κάνει τρομερή εντύπωση η σιγουριά με την οποία έβγαλαν απόφαση μ' αυτά τα ελλειπή και αμφιλεγόμενα στοιχεία και μάλλιστα πολύ περισσότερο ότι εξέφρασαν και το παρακάτω με τόση βεβαιότητα:

"Τέλος, το αίτημα των κατηγορουμένων να κληθούν και εξεταστούν ως μάρτυρες πρόσωπα με ειδικές γνώσεις για τη νόσο των δυτών, κατ` άρθρο 203 ΚΠΔ, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον η μαρτυρία αυτών δεν κρίνεται αναγκαία για την ανακάλυψη της αλήθειας. Επίσης, το αίτημα των κατηγορουμένων περί αναβολής της δίκης προκειμένου να διενεργηθεί πραγματογνωμοσύνη για να εξακριβωθούν τα ακριβή αίτια του θανάτου του ΑΑ, πρέπει να απορριφθεί, καθότι η πραγματογνωμοσύνη δεν πρόκειται να εισφέρει απολύτως τίποτε περισσότερο από τα αποδεικτικά μέσα που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου."

Ένα άλλο επίσης πολύ "θολό" σημείο είναι και το ακόλουθο:

Μολονότι δε ενεργούσε την κατάδυση αυτή κατ` εντολή και για λογαριασμό της εργοδότριας εταιρίας, (...)

Δηλ. η δεύτερη βουτιά δεν ήταν για λογαριασμό της εταιρείας?
Την έκανε για προσωπική του ευχαρίστηση?
(άκυρο το παραπάνω, είναι 'δε' κι όχι 'δεν', όπως σωστά επισήμανε ο φίλος altsam στο επόμενο μήνυμα)


Γιατρός δεν είμαι, ούτε έχω την πείρα να το παίξω εμπειρογνώμονας... αλλά με τα λίγα και αμφιλεγόμενα στοιχεία που μας έχεις παραθέσει -εξαιρώντας το σημαντικό δεδομένο πως δεν ξέρουμε το χρόνο βυθού της δεύτερης βουτιάς- εγώ λέω πως δεν βγαίνει με τίποτα ασφαλές συμπέρασμα.

Θα πρέπει να είναι πολύ βεβαρημένος ένας δύτης είτε παθολογικά (π.χ. καρδιολογικά, προηγούμενο περιστατικό νόσου, PFO) είτε φυσιολογικά (ξενύχτι, αφυδάτωση) είτε βαριά χρεωμένος απο προηγούμενες βουτιές, για να μπορέσουν 2 βουτιές στα -18 να έχουν ένα τέτοιο αποτέλεσμα.
Αν ήταν έτσι τα πράγματα, θα θρηνούσαμε κάθε μέρα κανα-δυο εκπαιδευτές και συνοδούς...

εκτός... εκτός αν τα στοιχεία για τα βάθη των καταδύσεων είναι (εκ του πονηρού) τόσο προσεγγιστικά όσο και οι χρόνοι που αναφέρονται

Αν θέλουμε επίσης να είμαστε ρεαλιστές, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι:

α) Τα ιχθυοτροφεία προσλαμβάνουν πολλές φορές δύτες που έχουν ανύπαρκτη ή ελλειπή εκπαίδευση και τους εκμεταλεύονται στο έπακρο

β) Η δουλειά ενός δύτη στο ιχθυοτροφείο είναι εξαιρετικά σκληρή και δεν έχει σχέση με κατάδυση αναψυχής ή με την τήρηση των καταδυτικών profiles όπως τα ξέρουμε εμείς. Όταν ένας δύτης ελέγχει/μπαλώνει κλουβιά σε ιχθυοτροφείο κάνει συνεχόμενα yo-yo από τα 0 στα -20,-25 μέτρα σε κάθε βουτιά του και την επίδραση αυτού του profile στο πως έχουν φορτιστεί οι ιστοί του από άζωτο, δεν μπορεί να στην δώσει πρακτικά κανένας πίνακας

Πάντως αυτό που μου μένει τελικά από το περιστατικό, είναι το πόσο εύκολα ένα δικαστήριο (και μάλιστα το ανώτατο της χώρας) μπορεί να πάρει αποφάσεις ελαφρά τη καρδία και αποφεύγοντας να ζητήσει τη συμβουλή ειδικών


ΥΓ: Κατερίνα αν μπορείς δώσε μας κι ένα σωστό link στα πλήρη πρακτικά, γιατί αυτό που έχεις βάλει στην αρχή είναι λειψό και δεν δουλεύει...

[altsam]

Πιστεύω πως όποιος έχει περάσει έστω και μια φορά από δικαστήριο...ή είχε δικαστική διαμάχη για κάποιο θέμα...θα έχει μάθει πολύ καλά πως είναι οι διαδικασίες και πως οι αποφάσεις βγαίνουν.

Για να μιλάμε για ΑΠ...σημαίνει ότι έχουν προηγηθεί και άλλες δίκες....έγιναν εφέσεις επί της αποφάσεως...και έφτασε όπου έφτασε.

Επειδή όμως όλη η διαδικασία βασίζεται σε καταθέσεις μαρτύρων...και συνήθως οι μάρτυρες καταθέτουν καθ εντολή των πλευρών με ασάφειες....για αυτό το λόγο υπάρχουν τα διαστήματα στα χρονικά περιθώρια.

Αν διαβάσετε καλά....για το μόνο χρονικό όριο που το δικαστήριο έχει αμφιβολία είναι ο χρόνος ανάδυσης. Η ώρες της πρώτης και της δεύτερης βουτιάς είναι συγκεκριμένες. Για αυτό μετά από εκεί και πέρα έχει διαστήματα. Πάντως αν πάρουμε τα πράγμα βασιζόμενοι στο ακραίο περιθώριο της απόφασης....η πρώτη βουτιά κράτησε 40 λεπτά στα 18 μέτρα και το διάλλειμα επιφανείας ήταν μόνο 20' μεταξύ των 2 βουτιών.

Πολύ σωστό είναι το σχόλιο του Φοίβου για το γιο-γιο που έχουν οι βουτιές αυτές.....

Αρχικό μήνυμα απο fivos

Δηλ. η δεύτερη βουτιά δεν ήταν για λογαριασμό της εταιρείας?
Την έκανε για προσωπική του ευχαρίστηση?...

Φοίβο....το Μολονότι δε....σημαίνει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που κατάλάβες...

Αλλίως θα έγραφε δεν αντί για δε ....


Κατερίνα...ελπίζω να βοηθήσαμε στον σχολιασμό που θέλεις να κάνεις.

[altsam]

Αυτό που πρέπει όλοι μας να έχουμε κατα νού.....είναι ότι υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ του νομικού τρόπου σκέψης / απόφασης με τον ειδικό τρόπο σκέψης.

Εμείς εδώ μπορεί να μιλάμε και να αναλύουμε όλα τα τεχνικά θέματα.... η έδρα όμως έχει άλλα πράγματα κατα νου που περιμένει να ακούσει !!

[fivos]

Αρχικό μήνυμα απο altsam

Φοίβο....το Μολονότι δε....σημαίνει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που κατάλάβες...

Αλλίως θα έγραφε δεν αντί για δε ....

Σωστός!
...έχω καιρό να διαβάσω γλώσσα δικαστηρίων και κάνει μεγάλη διαφορά αυτό το 'ν' που φαντάστηκα

[yan]

Τα 40 λεπτά στα 18 μέτρα και η επαναληπτική επίσης στα 18 μ, έστω μετά από 20 λεπτά, δεν είναι από μόνα του στοιχεία που προκαλούν νόσο και μάλιστα type ΙΙ.

Το θέμα είναι ότι δεν αναφέρεται πουθενά το προφίλ της κατάδυσης (της ανάδυσης αν θέλετε), όπου θα μπορούσαμε να δούμε πραγματικά σημαντικά στοιχεία, όπως ταχύτητα ανάδυσης και στάσεις ασφαλείας (ποιες και αν).
Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως το προφίλ δεν ήταν διαθέσιμο στους αρμόδιους.

Γράφει εξάλλου, κάπου: […πρέπει να προκύπτει από την απόφαση με βεβαιότητα, ότι έχουν ληφθεί υπόψη και εκτιμηθεί όλα τα αποδεικτικά μέσα στο σύνολό τους και όχι ορισμένα μόνον από αυτά. Για τη βεβαιότητα δε αυτή, αρκεί να μνημονεύονται όλα, έστω κατά το είδος τους (μάρτυρες, έγγραφα κλπ), χωρίς ανάγκη ειδικότερης αναφοράς τους και μνείας του τι προέκυψε χωριστά από καθένα από αυτά …]

και

[…διαλαμβάνεται ότι από την χωρίς όρκο κατάθεση στο ακροατήριο πολιτικώς ενάγουσας, τις καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας και υπεράσπισης που εξετάσθηκαν ενόρκως στο Δικαστήριο, από τα πρακτικά της πρωτοβάθμιας δίκης, όλα τα έγγραφα που αναφέρονται στα ίδια ως άνω πρακτικά και αναγνώσθηκαν δημόσια...] [...αποδείχθηκαν τα ακόλουθα…]

Από τα στοιχεία πάντως που δίνονται, η ευθύνη του ιχθυοτροφείου φαίνεται να σταματάει στο σημείου που, κατά παράβαση του Γ.Κ.Λ. [… άρθρο 10 παρ. 9 του υπ' αριθμ. 3131/1/20/95 Γενικού Κανονισμού Λιμένα (ΦΕΚ Β' 978)…], δεν παρείχαν σωστή καταδυτική ομάδα, και κατά συνέπεια, βάσει της παραγράφου που ορίζει την ευθύνη για φόνο εξ αμελείας […για τη θεμελίωση της αξιόποινης πράξεως της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, μπλα-μπλα…], μπορούν να κριθούν ένοχοι.

Από 'κει και πέρα, ασφαλές συμπέρασμα για τα πραγματικά αίτια του δυστυχήματος δεν μπορεί να υπάρξουν (βάσει της έκθεσης πάντα), και επομένως δεν μπορεί να αποκλειστεί και ο κακός χειρισμός της κατάδυσης από τον θανόντα δύτη (θα μπορούσε μάλιστα να του καταλογιστεί ευθύνη, μόνο και μόνο διότι δέχτηκε να πραγματοποιήσει την κατάδυση, παρόλο που γνώριζε τα παραλειπόμενα μέτρα ασφαλείας).

Αυτά μπορώ να σκεφτώ, λίγο πρόχειρα και χωρίς ειδικές γνώσεις.

Υ.


ΥΓ. Το σωστό link, εδώ

[gmav]

καλημέρα...

να ρωτήσω κάτι που μου κάνει εντύπωση?

λέει στην απόφαση:

με αποτέλεσμα να υποστεί καρδιακό επεισόδιο οφειλόμενο στη συγκέντρωση φυσαλίδων στην καρδιά. Οι παραλείψεις αυτές είχαν σαν αποτέλεσμα να υποστεί ο ΑΑ λόγω απόφραξης της εμπρόσθιας στεφανιαίας αρτηρίας οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου εντός του θαλασσίου ύδατος σε βάθος 18 μέτρων και στη συνέχεια ανακοπή της καρδιακής λειτουργίας, από την οποία ως μόνη ενεργό αιτία επήλθε ο θάνατος αυτού. ………………...

ο λόγος του θανάτου ήταν οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, το οποίο ήταν και η μόνη ενεργό αιτία του θανάτου.
όσο μεγάλη χρονικά και αν ήταν η πρώτη βουτιά, όσο μικρό και αν ήταν το διάλειμμα επιφανείας (άρα και ο οργανισμός να ήταν αρκετά φορτισμένος με άζωτο), στη δεύτερη βουτιά, απλά θα έμπαινε πολύ γρήγορα σε χρόνους αποσυμπίεσης.

αν ο δύτης δεν έχει πρόβλημα υγείας, για ποιο λόγο να προκαλέσει έμφραγμα η μεγάλη φόρτιση με άζωτο?
με αυτή τη λογική, όσοι μπαίνουμε σε χρόνους με αποσυμπίεση (ή κάνουμε επαναληπτικές καταδύσεις) θα έπρεπε να παθαίνουμε και μερικά εμφράγματα...

μπορεί η φόρτιση με άζωτο στον οργανισμό να προκαλέσει έμφραγμα?



επίσης αυτό:

Τέλος, το αίτημα των κατηγορουμένων να κληθούν και εξεταστούν ως μάρτυρες πρόσωπα με ειδικές γνώσεις για τη νόσο των δυτών, κατ` άρθρο 203 ΚΠΔ, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον η μαρτυρία αυτών δεν κρίνεται αναγκαία για την ανακάλυψη της αλήθειας.

με τρομάζει...

αν είναι δυνατόν, τα πρόσωπα με ειδικές γνώσεις να μην είναι αναγκαία για την ανακάλυψη της αλήθειας...
για μένα είναι ίσως τα μόνα ικανά για αυτό...
και ύστερα μιλάμε για δικαιοσύνη...